ΚΥΠΡΟΣ '74 - ΕΝΑΣ ΒΕΤΕΡΑΝΟΣ ΤΗΣ ΕΛΔΥΚ ΑΦΗΓΕΙΤΑΙ

Εθεσε σε κατάσταση συναγερμού όλες τις ναυτικές εγκαταστάσεις του νησιού.

Ακόμη να πάρουμε εντολή για διάταξη εκτός στρατοπέδου...

Άραγε οι καταδρομείς και οι άλλες μονάδες Κυρήνειας - Αμμοχώστου να είναι ακόμη στη
Λευκωσία όπου είχαν έρθει με το πραξικόπημα ή να είναι στις θέσεις τους στις ακτές ?
Δεν ξέραμε...

Την Παρασκευή 19 Ιουλίου 1974, ο αμερικανός υφυπουργός εξωτερικών Σίσκο
συναντήθηκε στην Αθήνα με τον πρωθυπουργό Ανδρουτσόπουλο, τον στρατηγό Μπονάνο
και τον Ιωαννίδη ,ζητώντας ως μεσολαβητής την εκτόνωση της κρίσης με την παραχώρηση
από ελληνικής πλευράς μιας ζώνης διέλευσης προς τη θάλασσα για τους τουρκοκυπρίους.
Η ελληνική πλευρά αρνήθηκε επίμονα παρά την επιμονή του Σίσκο για την σοβαρότητα
της κατάστασης.
Έτσι ο Σίσκο αναχώρησε για την Άγκυρα στις 10:45 και έγινε δεκτός από τον Ετσεβίτ
στις 00:45 μέχρι 02:30 δυο ώρες πριν την απόβαση χωρίς να φέρει αποτέλεσμα.
Επέστρεψε άπρακτος στην Αθήνα όταν η εισβολή είχε ήδη αρχίσει.
Η Σοβιετική Ένωση μέσω του πρεσβευτή της έδωσε διακοίνωση στην ελληνική κυβέρνηση
με την οποία ζητούσε να απομακρυνθούν οι ελληνικές δυνάμεις από το νησί.
Ταυτόχρονα έθεσε περιπολικό σκάφος ανοικτά της Κυρήνειας για να αναφέρει τα γεγονότα .
Η Βρετανία πάγωσε τις επικοινωνίες στην Κύπρο, αύξησε την αεροπορική επιτήρηση στην
περιοχή Κρήτης - Ρόδου και αργά το βράδυ ζήτησε γραπτά από την ελληνική κυβέρνηση
να μην προβεί σε καμία ενέργεια που θα επιδείνωνε την κατάσταση !!!

Στις 20:00 ο διοικητής της Ναυτικής Διοίκησης Κύπρου ενημέρωσε το ΓΕΕΦ ότι
παρακολουθεί δύο νηοπομπές προερχόμενες από Μερσίνα να πλέουν προς Κύπρο, από το
ραντάρ του Αποστόλου Ανδρέα (10 ώρες μετά τον απόπλου τους !!!)

Ωρα 21:15 το ραντάρ του Απ Ανδρέα αναφέρει 6 σκάφη σε απόσταση 40 νμ πλέοντα με
σχηματισμό γραμμής μετώπου προς τον κόλπο της Αμμοχώστου.

Ωρα 21:40 ο ίδιος σταθμός αναφέρει άλλα 8-10 σκάφη πλέοντα προς Κορμακίτη - Κυρήνεια,
30 νμ ΒΔ της πρώτης νηοπομπής.

Σάββατο 20 Ιουλίου, ώρα 00:15, τα 6 σκάφη παραπλέουν το ακρωτήρι του Απ. Ανδρέα σε
απόσταση μεγαλύτερη των 12 νμ και κατευθύνονται προς Αμμόχωστο.
Η δεύτερη νηοπομπή των 10 σκαφών στα 30 νμ βόρεια του ακρωτηρίου Απ Ανδρέας πλέει
προς το ακρωτήρι του Κορμακίτη.

Σάββατο 20 Ιουλίου, ώρα 01:30, η νηοπομπή των 6 σκαφών εξακολουθεί να πλέει προς
τον κόλπο Αμμοχώστου με 8 κ
Τα προς βορρά εντοπισθέντα σκάφη διαπιστώνεται ότι είναι 11 και βρίσκονται 35 μίλια ΒΑ
της Κυρήνειας.
Αναφέρονται συνέχεια στο ΓΕΕΦ και αυτό στην Αθήνα παίρνοντας και μεταφέροντας την
διαβεβαίωση ότι πρόκειται για άσκηση επίδειξης!!!

Σάββατο 20 Ιουλίου, ώρα 02:00, τα 6 σκάφη προς Αμμόχωστο αναστρέφουν την πορεία
τους και πλέουν βορειοανατολικά απομακρυνόμενα.
Δεν υπάρχει πλέον αμφιβολία ότι επρόκειτο για παραπλανητική ενέργεια για να προσελκύσει
την ελληνική αμυντική δύναμη στην Αμμόχωστο.
Η νηοπομπή των 11 σκαφών εξακολουθεί να πλέει προς Κορμακίτη.
Λόγω της ταχύτητας που έπλεε όμως και μέχρι την αυγή που έπρεπε να φτάσει, έδειχνε
ότι αντικειμενικός σκοπός ήταν η Κυρήνεια και όχι ο κόλπος του Μόρφου.
Την ίδια ώρα ο τουρκοκυπριακός σταθμός Μπαϋράκ άρχισε να μεταδίδει στρατιωτικά
εμβατήρια...

Σάββατο 20 Ιουλίου, ώρα 04:00, η ομάδα των 11 σκαφών κρατά σε απόσταση 10-12
μιλίων από τις ακτές της Κύπρου.
Ο διοικητής της ΕΛΔΥΚ διατάσει με δική του πρωτοβουλία (και σωτήρια) την εφαρμογή
του σχεδίου διασποράς...
Το ίδιο κάνουν και οι άλλες μονάδες εθνοφυλακής , έστω τόσο αργά...
Το ΓΕΕΦ με δική του πρωτοβουλία διέταξε την εφαρμογή του σχεδίου αμύνης στις 07:00
το πρωϊ της 20 Ιουλίου, ενώ στις 08:40 έδωσε την συγκατάθεσή του ο υπαρχηγός του
ΑΕΔ !!!
Αν δεν αυτενεργούσαν οι διοικητές των μονάδων θα είχαν συντριβεί από την τουρκική
αεροπορία.
Και πάλι όμως , η απαράδεκτη καθυστέρηση εφαρμογής του σχεδίου άμυνας συνιστούσε
αυτό που λέμε "στρατηγικό αιφνιδιασμό" με αρκετές απώλειες κυρίως σε στρατιωτικό υλικό
(πυροβόλα και οχήματα).
Αν είχαν όμως οι αμυντικές δυνάμεις κινηθεί έγκαιρα, η τουρκική απόπειρα απόβασης θα
ήταν γι αυτούς πανωλεθρία όπως οι ίδιοι οι τούρκοι παραδέχονται (Αλή Μπιράντ - Απόφαση
Απόβαση).

ΞΕΝΟΣ RE: Σάββατο 20 Ιουλίου - ΑΤΤΙΛΑΣ Ι
20/7/2002 10:20:00 πμ
Μήνυμα

Αρχίζει στη Γενεύη η διάσκεψη για το κυπριακό, με τη συμμετοχή του έλληνα υπ.
εξωτερικών Γ. Μαύρου, του τούρκου Τ. Γκιουνές και του βρετανού Κάλαχαν, υπό την
παρακολούθηση των εργασιών της απο τον αμερικανό Μπάφαμ, άνθρωπο του Κίσιγκερ.
Η Τουρκία πήγε στις διαπραγματεύσεις με τον αέρα του νικητή, θεωρώντας εαυτόν πλέον
ρυθμιστή των πραγμάτων στην Κύπρο, ανένδοτη στις συνομιλίες και ανυποχώρητη...

Παρασκευή 26 Ιουλίου 1974.

Τουρκικά τμήματα κατέλαβαν τα χωριά Αγ.Ερμόλαος και Σύσκληπος και τη διάβαση
(αυχένα) του Αγ. Παύλου.
Στον Αγ. Ερμόλαο αμύνετο το 301ΤΕ με διοικητή τον ταγματάρχη Κων/νο Αχιλλείδη.
Το τάγμα συνεπτύχθη δυτικότερα.

Στην Ελλάδα το 519 προεδρικό διάταγμα χορηγεί αμνηστεία και οι πολιτικοί κρατούμενοι
απελευθερώνονται.

Η 32 ΜΚ στο ύψωμα Καμένο, βάλεται απο πυρά πυροβολικού, αλλά διατηρεί τη θέση της.
Αψιμαχίες του 301 ΤΕ, στον Αγ. Ερμόλαο.
Αναμονή.

Taz_mania_n RE: ΚΥΠΡΟΣ '74 - ΕΝΑΣ ΒΕΤΕΡΑΝΟΣ ΤΗΣ ΕΛΔΥΚ ΑΦΗΓΕΙΤΑΙ
27/7/2002 5:18:00 πμ
Μήνυμα

Μόνο ένα μεγάλο ΜΠΡΑΒΟ, μπορώ να σου πώ ΞΕΝΕ ...... ανατριχιαστικά συγκινητικό το κείμενό
σου.

Οι πολιτικάντηδες πούλησαν την Κύπρο για να ξαναγυρίσουν,
ο βρωμο-Καραμανλής για δεύτερη μάλιστα φορά........

Ένα σχόλιο - πληροφορία για το Μακάριο : λένε οτι στην αρχή ήταν καλός και τα έβρισκε με το
Γρίβα λειτουργώντας σαν το πολιτικό σκέλος της ΕΟΚΑ. Στην εξορία του όμως στις Σεϋχέλες, οι
Άγγλοι εκμεταλεύθηκαν την αδυναμία που είχε στους νεαρούς, του ερριξαν μερικούς και μετά τον
εκβίαζαν με φωτογραφίες του σε περιπτύξεις μαζί τους, κι έτσι έπαιξε το παιχνίδι τους. Βέβαια, κανείς
δεν παραβλέπει - αντιθέτως - την άκρατη αρχομανία και μεγαλομανία του, στην οποία και
στηρίχθηκαν οι Αγγλοι. Επιβεβαιώνεις την ανωτέρω πληροφορία περί στησίματος των Άγγλων στις
Σεϋχέλλες ? Εγώ την έχω από αγωνιστή της ΕΟΚΑ.

Εκνευριστικό είναι το γεγονός οτι οι Κύπριοι, από το 1974 και μετά δεν έρριξαν ούτε μία σφαίρα ως
πράξη αντίστασης κατά των μογγόλων κατακτητών, σε αντίθεση με άλλους, όπως πχ οι
Παλαιστίνιοι ...... τί να πείς ? ένα μόνο..... :

ΦΩΤΙΑ ΚΑΙ ΤΣΕΚΟΥΡΙ ΣΤΟΥΣ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΕΝΟΥΣ - ΕΟΚΑ Β' ΞΑΝΑΧΤΥΠΑ

ΞΕΝΟΣ RE: ΚΥΠΡΟΣ '74 - ΕΝΑΣ ΒΕΤΕΡΑΝΟΣ ΤΗΣ ΕΛΔΥΚ ΑΦΗΓΕΙΤΑΙ
27/7/2002 4:43:00 μμ
Μήνυμα

Δυστυχώς δεν έχω πηγές απο αγωνιστές της ΕΟΚΑ, επιβεβαιώνω όμως απο αρκετές την
μεγαλομανία του Μακάριου, που μόνον τους Σάξονες βόλευε ή στάση του και όχι την
Κύπρο...
Όσο για την αντίσταση δεν γίνεται για δυό λόγους νομίζω :
α) επειδή Κύπριοι και Έλληνες αισθάνονται ακόμη προδομένοι μέχρι σήμερα και αβοήθητοι
απο την Πολιτεία τους
β) επειδή η αντίσταση σε τούρκους σημαίνει αγώνα ζωής ή θανάτου και όχι μέσες
καταστάσεις κι αυτοί που θα επέλεγαν τέτοιο ρίσκο γίνονται ολοένα λιγότεροι σ' αυτό τον
τόπο...

Γι αυτό τ' ανεβάζω,
γιατί το παράδειγμα της ήττας στη μάχη της Κύπρου έπρεπε να διδάσκεται και να
παραδειγματίζει, για να προλάβει καταστάσεις χειρότερες απο τα Ίμια που δεν θα
ταιριάζουν σ' Έλληνες...

ΞΕΝΟΣ RE: ΚΥΠΡΟΣ '74 - ΕΝΑΣ ΒΕΤΕΡΑΝΟΣ ΤΗΣ ΕΛΔΥΚ ΑΦΗΓΕΙΤΑΙ
28/7/2002 1:24:00 πμ
Μήνυμα

Ο Ετσεβίτ καλεί τον Καραμανλή σε συνομιλία για το Κυπριακό και αυτός δικαίως αρνείται...
Το 301 ΤΕ δέχεται επίθεση μεγάλης κλίμακας και εγκαταλείπει τον Αγ. Ερμόλαο.
Υποχωρεί καλυπτόμενο απο τη 286 ΜΤΠ, που αποκρούει στη συνέχεια επίθεση εναντίον της
πριν το μεσημέρι...
Το ΓΕΕΦ αναφέρει στο ΑΕΔ την άσχημη κατάσταση που επικρατεί, ελπίζοντας στην
παρέμβαση κυρίως λόγω νέας Κυβέρνησης...

Δευτέρα 29 Ιουλίου 1974

Το Γενικό Επιτελείο Εθνικής Φρουράς Κύπρου αναφέρει στο Αρχηγείο Ενόπλων Δυνάμεων
Ελλάδος : " ηθικόν καταπεπτωκός ... εάν καθυστερήσει η διευθέτησις της καταστάσεως το
στράτευμα και ο πληθυσμός θα στραφούν κατά των Ελλήνων αξιωματικών και της
Ελλάδος γενικώς"

Οι κάτοικοι του Καραβά και της Λαπήθου, που μετά την εισβολή είχαν καταφύγει στη
Μόρφου, επέστρεφαν στα σπίτια τους με λεωφορεία.
Οι Τούρκοι μόλις είδαν από το Πενταδάκτυλο την επιστροφή των προσφύγων, άρχισαν
να προσβάλουν με πυρά πυροβολικού !
Η Εθνοφρουρά δεν απάντησε στην πρόκληση.
Από τις επόμενες μέρες όμως και ενώ είχαν συμφωνηθεί στη Γενεύη τα όρια των
κατεχομένων, θα άρχιζε το μαρτύριο Λαπήθου - Καραβά, δείχνοντας ότι ο Τούρκος δεν
τηρεί καμία συμφωνία...

anax RE: ΚΥΠΡΟΣ '74 - ΕΝΑΣ ΒΕΤΕΡΑΝΟΣ ΤΗΣ ΕΛΔΥΚ ΑΦΗΓΕΙΤΑΙ
31/7/2002 4:20:00 πμ
Μήνυμα

ΞΕΝΕ Ο ΘΕΙΟΣ ΜΟΥ ΕΙΝΑΙ Ο ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ ΕΠΙΖΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΑΕΡΟΠΛΑΝΟ ΜΕ ΤΟΥΣ
ΛΟΚΑΤΖΙΔΕΣ ΠΟΥ ΤΟ ΕΡΙΞΑΝ ΟΙ ΑΓΓΛΟΙ ΟΠΩΣ ΛΕEΙ .ΤΙ ΝΑ ΣΟΥ ΠΩ ΑΛΛΟ.ΖΑΦΕΙΡΙΟΥ ΕΙΝΑΙ
ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΚΑΙ ΚΑΘΕ ΧΡΟΝΟ ΤΟΝ ΕΙΝΑΙ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΓΙΑ ΛΙΓΕΣ ΜΕΡΕΣ.ΑΥΤΟΣ ΝΑ ΣΟΥ
ΠΕΙ ΤΙ ΕΓΙΝΕ ΝΑ ΠΑΘΕΙΣ ΣΟΚ

ΞΕΝΟΣ RE: ΑΝΑΞ
1/8/2002 1:13:00 πμ
Μήνυμα

Άναξ ειλικρινά θάθελα να μας μεταφέρει τις εμπειρίες του ή έστω μέσω εσένα, εδώ στο
forum.
Ειδικά αν πήρε μέρος στην υπεράσπιση της γραμμής αεροδρόμιο - ΕΛΔΥΚ - Αγ Παύλος στον
Αττίλα 2, με την 2η ΜΚ.
Είναι μια προσπάθεια -πες του- να αναδείξουμε την αλήθεια και να αποκαταστήσουμε την
περηφάνεια τους...

ΞΕΝΟΣ RE: ΚΥΠΡΟΣ '74 - ΕΝΑΣ ΒΕΤΕΡΑΝΟΣ ΤΗΣ ΕΛΔΥΚ ΑΦΗΓΕΙΤΑΙ
1/8/2002 1:26:00 πμ
Μήνυμα

Τα σχέδια της 28ης Μεραρχίας των Τούρκων - παρά την ανακωχή - είναι να καταλάβουν
τα δυτικά υψώματα του Πενταδάκτυλου για να προσβάλουν εύκολα Λάπηθο και Καραβά..

Η 28η τουρκική Μεραρχία απωθεί το 316 ΤΕ απο την δυτική πλευρά του Πενταδάκτυλου
και το ύψωμα 1024( Κυπαρασσόβουνο), πάνω απο Λάπηθο - Καραβά, σύμφωνα με τα
σχέδια εξάπλωσης δυτικά απο την Κηρύνεια και παρά την ανακωχή.
Τη νύχτα όμως ο 2ος λόχος της 31 Μοίρας Καταδρομών με αιφνιδιαστική επίθεση το
ανακαταλαμβάνει.
Οι Τούρκοι είναι ευάλωτοι τη νύχτα...

Παρασκευή 2 Αυγούστου 1974

Ο 2ος λόχος της 31ΜΚ δέχεται επίθεση τούρκων καταδρομέων το πρωϊ και την αποκρούει.
Ακολούθησαν κι άλλες προσπάθειες των τούρκων που αποκρούστηκαν.
Το μεσημέρι η 28η τουρκική Μεραρχία με ισχυρή πίεση απωθεί τον 2ο λόχο της 31ΜΚ απο
το ύψωμα 1024...

anax RE: ΑΝΑΞ ΠΡΟΣ ΞΕΝΟ
2/8/2002 2:37:00 μμ
Μήνυμα

.....ΚΑΙ ΕΝΩ ΤΟ ΑΕΡΟΠΛΑΝΟ ΕΙΧΕ ΠΑΡΕΙ ΦΩΤΙΑ ΞΕΡΟΝΤΑΣ ΟΤΙ ΧΑΝΟΜΑΣΤΕ ΚΑΝΩ ΤΗΝ
ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΜΟΥ ΚΑΙ ΠΗΔΩ ΣΤΟ ΚΕΝΟ ΧΩΡΙΣ ΑΛΕΞΙΠΤΩΤΟ.....ΠΕΦΤΩ ΕΠΑΝΩ ΣΕ ΕΝΑ ΔΕΝΤΡΟ
ΝΙΩΘΩ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΣΤΑ ΠΟΔΙΑ ΜΟΥ ΑΛΛΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΤΟ ΘΕΟ ΠΟΥ ΖΩ.......ΜΕ ΛΙΓΟ ΠΛΕΩΝ
ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΣΤΗ ΒΑΔΙΣΗ ΜΕ ΚΑΛΟΥΝ ΚΑΘΕ ΧΡΟΝΟ ΚΥΠΡΟ ............ΕΚΕΙ ΕΙΝΑΙ ΘΑΜΕΝΟΙ ΟΙ
ΗΡΩΕΣ ΠΟΥ ΕΙΜΑΣΤΑΝ ΜΑΖΙ ΣΤΗ ΜΟΙΡΑΙΑ ΓΙΑ ΑΥΤΟΥΣ ΠΤΗΣΗ.....
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΖΑΦΕΙΡΙΟΥ....ΑΓΓΛΟΙ ΜΑΣ ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΑΝ.

ΞΕΝΟΣ RE: ΑΝΑΞ
2/8/2002 9:15:00 μμ
Μήνυμα

"..ΑΓΓΛΟΙ ΜΑΣ ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΑΝ..." !

Πως το δικαιολογεί ?
Άλλωστε ο Ζαφειρίου έχει γνωρίσει προσωπικά στην Κύπρο τον μοιραίο εθνοφρουρό που
χτύπησε αυτό το Νοράτλας...

Μάλλον αναφέρεται στις πρώτες εντυπώσεις των Καταδρομέων μέσα στο σκάφος, που
θεώρησαν (όπως ανέμεναν) ότι χτυπιούνται απο Βρεττανούς ...

ΞΕΝΟΣ RE: ΚΥΠΡΟΣ '74 - ΕΝΑΣ ΒΕΤΕΡΑΝΟΣ ΤΗΣ ΕΛΔΥΚ ΑΦΗΓΕΙΤΑΙ
2/8/2002 9:27:00 μμ
Μήνυμα

Παρασκευή 2 Αυγούστου 1974

Οι Τούρκοι κινούνται κάτω του 1024 υψώματος με άρματα Μ47 και τεθωρακισμένα
οχήματα Μ113 κατά του υψώματος Κόρνος, που υπερασπίζεται το 316 ΤΕ.
Το 316ΤΕ εξουδετερώνει με βολή ΠΑΟ το προπορευόμενο άρμα και ένα Μ113 που
αναφλέγεται...
Στον πανικό εγκαταλείπονται απο τα τουρκικά πληρώματα 1 ακόμη Μ47 και 2Μ113 τα
οποία στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκαν απο την Εθνοφρουρά...
Οι Τούρκοι επέστρεψαν αμέσως στο ύψωμα 1024, θεωρώντας ότι το 316ΤΕ είχε πλήρη
αντιαρματική υποστήριξη !!!
Που να είχε κιόλας .... πράγματι...

Τριμερής επιτροπή αξιωματικών (Ελλάδος - Τουρκίας - Βρεττανίας) αδυνατεί να χαράξει επι
χάρτου τη γραμμή ανακωχής γιατί οι Τούρκοι .... δεν είχαν ακόμα καταλάβει τα εδάφη
που απαιτούσε το αρχικό σχέδιο εισβολής...

Στην Αθήνα ο ταξίαρχος Ιωαννίδης τέθηκε σε διαθεσιμότητα

Σάββατο 3 Αυγούστου 1974

Στην Ελλάδα ο πρωθυπουργός Καραμανλής συγκαλεί σύσκεψη για την στρατιωτική
κατάσταση Ελλάδος - Κύπρου...
Δίνει εντολή στους Αρχηγούς των Ενόπλων Δυνάμεων να ετοιμάσουν μια Μεραρχία για
αποστολή στην Κύπρο...
Εκείνοι ζητούν διορία 6-10 ημερών !!! να την ετοιμάσουν, παρά το ότι η χώρα είναι σε
κατάσταση πολέμου ...και παρά το ότι ερωτώμενοι γιατί ήδη δεν την έστειλαν (πρακτικά
φακέλλου Κύπρου) απάντησαν ότι την είχαν ήδη έτοιμη, αλλά...κινδύνευε στη διαδρομή
για Κύπρο και δεν ρίσκαραν...

(Υπενθυμίζουμε ότι η στρατιωτική ηγεσία δεν είχε αντικατασταθεί απο τον υπ.αμ. Αβέρωφ )

Στις 3/8 ο λόχος μου (1ος ΕΛΔΥΚ) πήρε διαταγή μετάβασης στον Καραβά και ενίσχυσης
της εκεί άμυνας...
Ήμασταν μαζί με το 316ΤΕ, το 256ΤΕ, έναν εφεδρικό λόχο και το 321 ΤΕ, έναντι της
τουρκικής 28ης Μεραρχίας, των τεθωρακισμένων της και της Ταξιαρχίας αλεξιπτωτιστών-
καταδρομέων, να προετοιμάσουμε την άμυνα Λαπήθου - Καραβά, στρώνοντας ναρκοπέδια ή
ότι άλλο...
Ούτε την γραμμή εξάπλωσης της Μεραρχίας δεν μπορούσαμε να καλύψουμε, αφού
είμασταν τόσο λιγότεροι, αλλά θα τους περιμέναμε...
Είχαμε χάσει και το 1024 ύψωμα της Λαπήθου εκτεθειμένοι κυρίως στον πεδινό χώρο ...
Στο 1024 ήταν η Ταξιαρχία τους, στα πλευρά μας και ψηλότερα...
Θάπρεπε δυό λόχοι κι ένας εφεδρικός να την κρατήσουμε αγνοώντας την γραμμή
μετώπου των αρμάτων που περίμεναν

Κυριακή 4 Αυγούστου 1974

Στον βόρειο Έβρο ένας ουλαμός αρμάτων Μ48 πήρε διαταγή (άγνωστο από που) να
επιτεθεί στην Τουρκία τα χαράματα της επομένης , περνώντας τον Έβρο και
καταλαμβάνοντας ύψωμα ανατολικά αυτού, με υποστήριξη του 30ΣΠ...

Ενώ προετοιμάστηκε η επίθεση , ακυρώθηκε με νέα διαταγή.

Ξεκομμένο από την ΧΙΙ Μεραρχία το 30ΣΠ , στα βόρεια του Έβρου και με διοικητή που
πρόσκειτο στον Ιωαννίδη...

Η κυβέρνηση εθνικής ενότητας δεν έλεγχε ακόμη τον στρατό και δεν μπορούσε να
επιβληθεί ευθέως φοβούμενη νέο πραξικόπημα...

Έτσι άλλοτε με συστάσεις και παραινέσεις στους αρχηγούς, άλλοτε με αργές κινήσεις
απομάκρυνε τμήματα στρατού απο την Αττική, που θεωρούσε επικίνδυνα...

Λειψανδρία ηγετών και στρουθοκαμηλισμός !!!
η αποκατάσταση του πολιτεύματος μπορούσε να περιμένει αφού η χώρα ήταν σε
κατάσταση πολέμου και οι αρχηγοί έπρεπε να ξηλωθούν αμέσως λόγω ανικανότητας....

Σχόλια

Η διαίρεση στην πολιτική και στο στράτευμα κυριαρχούσε και στην Ελλάδα, όχι μόνον
στην Κύπρο...
Αναποφασιστικότητα και μια στρατιωτική ηγεσία κατώτερη των περιστάσεων, την στιγμή
που ο Ετσεβίτ φοβόταν πολύ έναν ελληνοτουρκικό πόλεμο, γιατί με βάση τον συσχετισμό
δυνάμεων - και παρά την ποσοτική υπεροχή της Τουρκίας - θα κρινόταν στον αέρα και
τη θάλασσα , που η Ελλάδα είχε συντριπτική ποιοτική υπεροχή με 60 σύγχρονα
αεροσκάφη F4 - E, πυραύλους Χώκ , υποβρύχια τύπου 209 και τορπιλακάτους, έναντι
ΚΑΝΕΝΟΣ αντίστοιχου ποιοτικά όπλου της Τουρκίας...
Ταυτόχρονα η άμυνα των νήσων του Αιγαίου κρινόταν ισχυρή και η στένωση της
Θράκης δεν ευνοούσε την υπεροχή σε άρματα της Τουρκίας ...
Ακόμη η Ελλάδα είχε Μοίρες εξειδικευμένων Καταδρομέων τη στιγμή που η Τουρκία είχε
μια Ταξιαρχία αλεξιπτωτιστών - καταδρομέων σταλμένη στην Κύπρο και βασιζόταν στο
απειροπόλεμο πεζικό της...
Το αξιόμαχο του πεζικού της όμως φάνηκε οικτρά από την στιγμή της απόβασης,
καθηλωμένο στην άμμο από δυο λόχους πεζικού του 316ΤΕ...
Για μια ακόμη φορά η Τουρκία ήταν η τυχερή της Ιστορίας και η Ελλάδα η
αδικαιολογήτως ταπεινωμένη, λόγω διχασμού και εξωτερικής παρέμβασης...
Το καθεστώς Παπαδόπουλου - πέραν των άλλων - είχε εξοπλίσει με σύγχρονα όπλα τον
στρατό διαβλέποντας την ελληνοτουρκική σύγκρουση, που είχε γίνει ορατή από το '64...
Αυτό δεν άρεσε στον Κίσινγκερ (που ουσιαστικά αντικαθιστούσε τον Νίξον) και έπρεπε να
ανατραπεί από έναν Ιωαννίδη και δυό - τρεις αρχηγούς ΕΔ που θα χάριζαν στην Τουρκία
ότι οι Σάξονες επέβαλλαν για την αποκατάσταση της "ισορροπίας"...

Δευτέρα 5 Αυγούστου 1974

Ο αρχηγός της τουρκικής αεροπορίας Αλπ καγιά δηλώνει ότι η αεροπορία έσωσε την
εισβολή και ότι χωρίς αυτήν οι απώλειες θα ήταν μεγάλες...
Την ίδια μέρα ξεσπά σφοδρή ανταλλαγή πυρών μεταξύ του τουρκοκυπριακού θύλακα της
Αμμοχώστου και της Εθνοφρουράς που τον πολιορκούσε...
Οι Τουρκοκύπριοι ήθελαν να επισπεύσουν την άφιξη των τουρκικών Μεραρχιών στην
Αμμόχωστο με τον Αττίλα ΙΙ .

Τρίτη 6 Αυγούστου 1974

Έτσι ήμασταν παραταγμένοι από το Βαβυλά μέχρι τον Καραβά σε έναν πεδινό χώρο που
εύκολα ελεγχόταν από το Πενταδάκτυλο (υψ.1024) και σε ένα επικλινές έδαφος προς τη
θάλασσα που μας άφηνε ακάλυπτους στις βολές του στόλου τους...
Η άμυνα ήταν σε απελπιστική θέση , αλλά έπρεπε να υπάρξει άμυνα...

Τρίτη 6 Αυγούστου '74 - ώρα 05:45

Η επίθεση της 28ης άρχισε την 05:45 ώρα, με καταιγιστικά πυρά πυροβολικού και όλμων.
Τα αντιτορπιλικά τους έβαλαν στα μετόπισθεν της γραμμής μας μακριά από τη γραμμή
μετώπου, που ήταν σ' επαφή με το 256ΤΕ.
Ταυτόχρονα με τα πυρά υποστήριξης, άρματα και πεζοναύτες κινήθηκαν δυτικά κατά του
Καραβά σε πυκνούς σχηματισμούς , ενώ πάνω μας από τα πλάγια του Πενταδάκτυλου
κινήθηκε η Ταξιαρχία των καταδρομέων τους, μαζί με ένα σύνταγμα πεζικού το 61 νομίζω...
Μια έκταση τεράστια από τον Καραβά και την Λάπηθο μέχρι τη Βασίλεια και τον Βαβυλά
είχε σηκωθεί στον αέρα από τη δύναμη πυρός ...
Περιμέναμε την Ταξιαρχία τους που κατέβαινε σε πυκνή γραμμή από το Πενταδάκτυλο...
Έξω από τη Λάπηθο στο Κεφαλόβρυσο την προσβάλαμε βοηθούμενοι από πυρά όλμων
μιας διμοιρίας ΒΟ και της προκαλέσαμε σοβαρές απώλειες...
Αναδιπλώθηκαν τα μεχμετζίκ και αντεπιτέθηκαν πολλές φορές , αλλά τους αποκρούαμε
μέχρι το μεσημέρι, παρά τα πυρά πυροβολικού που έπεφταν αδιάκοπα στις θέσεις μας ...
Το μεσημέρι πήραμε εντολή ανασχηματισμού στη γραμμή Βαβυλά - Βασιλείας, προς την
οποία κινούνταν πια όλες οι δυνάμεις μας, μέσα σ' αυτή την κόλαση ...
Στην οπισθοχώρηση του 256ΤΕ τουρκικές δυνάμεις που είχαν αποβιβαστεί στις πλάτες
τους, τους έκλειναν το δρόμο αποδεκατίζοντάς όσους γλίτωναν από τα πυρά υποστήριξης
των Τούρκων...
Ήταν σφαγή για τις δυνάμεις μας αλλά είχαμε προκαλέσει μεγάλη ζημιά στην Μεραρχία
τους...
Κινηθήκαμε δυτικά προς τη διάβαση Βασιλείας που ήταν κοντά μας μέσα σε μια κόλαση
πυρός που δεν ξεχώριζες πια δυνάμεις και θέσεις αντιπάλων...
Πέσαμε αποκλεισμένοι από πυρά κάπου στη διάβαση Βασιλείας σε ένα χαράκωμα και
πήραμε θέσεις μάχης...
Σε λίγο τα πρώτα πεζοπόρα τμήματά τους έπεφταν πάνω μας χτυπημένα από μας, αλλά
και από δικά τους πυρά πυροβολικού (!!!) που έριχναν πλέον ανεξέλεγκτα αφού τα
μέτωπα ήταν θολά και δυσδιάκριτα...

Πίσω μας καταιγισμός πυροβολικού και πιθανές ενέδρες, μπροστά μας η Μεραρχία, νότια η
Ταξιαρχία τους και σαρωτικές βολές ψηλότερα στον Πενταδάκτυλο, βόρεια και δίπλα μας η
θάλασσα και τα αντιτορπιλικά τους...
Είμασταν εντελώς αποκλεισμένοι...πόσο θα αντέχαμε...
- Σήμερα είναι η τελευταία μας μέραα! ακούω κάποιον να φωνάζει δίπλα μου...
- Μη φοβάσαι ρε, το πολύ-πολύ να μαας κάνουν και ηρώα στα χωριά μας ! του φωνάζω
χωρίς να πολυκαταλαβαίνω τι έλεγα και σίγουρος πια ότι θα σκοτωθούμε απόψε...
Δεν είδα καν ποιος ήταν, χρόνια μετά συναντηθήκαμε σε τιμητική εκδήλωση στην Κύπρο
και μου το θύμισε...
Μια σειρά εφτά - οχτώ πολυβόλα τους κρατάγαμε όλο το απόγευμα σε κείνο το μικρό
πέρασμα μέχρι που νύχτωσε ...
Στον Καραβά μέσα ακούγονται σποραδικά πυρά πλέον...οι διμοιρίες μας εκεί είχαν
σφαγιαστεί...
Τη νύχτα ένας από μας είπε φωναχτά την ιδέα του στο σκοτάδι.
Να πέσουμε λέει στη θάλασσα και κολυμπώντας δυτικά να παρακάμψουμε τη γραμμή
πυρός τους και τις ενέδρες τους ...
Έτσι κι έγινε...
Βγήκαμε κάπου στο Βαβυλά συναντώντας σκόρπιους δικούς μας που πέρασαν την
κόλαση...
Εκεί Βαβυλά - Βασίλεια , μαζευτήκαμε όσες δυνάμεις είχαμε απομείνει για ανασύνταξη...

Τετάρτη 7 Αυγούστου 74

Μας χτυπούν με πυρά καμπύλης τροχιάς.
Δεν επιτέθηκαν με πεζοπόρα τμήματα σήμερα.
Αρα έχει κι η Μεραρχία τους μεγάλη ζημιά...

Πέμπτη 8 και Παρασκευή 9 Αυγούστου

Η τουρκική αεροπορία βομβαρδίζει θέσεις της Εθνοφρουράς κοντά σε τουρκοκυπριακούς
θύλακες Λάρνακα, Πάφο και Αμμόχωστο...

Παραιτήθηκε ο Νίξον στην Αμερική και ανέλαβε ο Φόρντ.
Η διάσκεψη της Γενεύης ναυάγησε στην τουρκική αδιαλλαξία που θεωρεί τον εαυτό της
νικητή, βλέποντας ότι η Ελλάδα αναζητεί πολιτική λύση...

Σάββατο 10 -Τρίτη 13 Αυγούστου 74

Η Ελλάδα ενώ αναζητά τρόπο αναχαίτησης της τουρκικής προέλασης στην Κύπρο που
απειλείται, μετά το ναυάγιο των συνομιλιών της Γενεύης , διαπιστώνει δια στόματος ΑΕΔ ότι
δεν μπορεί να βοηθήσει στρατιωτικά την Κύπρο !!!
Ούτε καν με σώματα εφοδιασμένα με αντιαρματικό εξοπλισμό που θα ανέκοπταν τα
τουρκικά άρματα και θα αναπτέρωναν το ηθικό των αμυνομένων...
Αυτή ήταν η στρατιωτική ηγεσία της Ελλάδος τότε...

Ο Καραμανλής απαντώντας σε υποκριτική επιστολή Κίσινγκερ, του λέει ότι η Ελλάδα αν
βρεθεί προ δεινής καταστάσεως -αφου η Αμερική δεν συνετίζει την Τουρκία - θα κάνει
πόλεμο υπέρ πάντων...

Οι Τούρκοι ετοιμάζουν τον Αττίλα ΙΙ σε τριπλό μέτωπο...

ΑΤΤΙΛΑΣ ΙΙ - Τετάρτη 14 Αυγούστου 74

Την αυγή της 14ης Αυγούστου και ώρα 05:00 άρχισε και πάλι τη δράση της η τουρκική
αεροπορία, προετοιμάζοντας την τριπλή επίθεση του Αττίλα 2, προς Μόρφου, προς
Αμμόχωστο και προς Λευκωσία - στρατόπεδο ΕΛΔΥΚ.

ΑΤΤΙΛΑΣ ΙΙ - 14/8 Ανατολικό μέτωπο

Η κύρια αμυντική δύναμη ήταν ΒΑ της Λευκωσίας στην θέση Μια Μηλιά.
Όταν διασπάστηκε αυτή η θέση άμυνας, τα τουρκικά άρματα προέλασαν στον κάμπο της
Μεσσαορείας με κατεύθυνση την Αμμόχωστο, ενώ οι δυνάμεις της Εθνοφρουράς
αναδιπλώνονταν στη γραμμή Λευκωσία - Λάρνακα, ενώ άλλες υποχωρούσαν ανατολικά προς
Αμμόχωστο.
Πολλοί εθνοφρουροί υποχωρούντες ανατολικά εγκλωβίστηκαν και σκοτώθηκαν ή
αιχμαλωτίστηκαν.
Καταγγέλθηκαν περιπτώσεις τραυματιών, που όταν τα τουρκικά άρματα τους εντόπιζαν να
προσπαθούν να διαφύγουν πληγωμένοι περνούσαν πάνω τους...
Από νωρίς το πρωί από όλα τα χωριά της Μεσσαορείας καραβάνια προσφύγων γέμιζαν
τους δρόμους για Λάρνακα, υπό τα πυρά του τουρκικού πυροβολικού και των
προωθημένων μονάδων.
Η τουρκική προέλαση ανακόπηκε από το ανασυνταχθέν 256ΤΠ στη γραμμή Τύμβου -
Λευκόνοικου -Παλαίκυθρου.
Οι δυνάμεις του Πενταδάκτυλου (κυρίως η 32 ΜΚ) άρχισαν να κινούνται στην
κορυφογραμμή του ανατολικά, για την τελική άμυνα της Αμμοχώστου...

ΑΤΤΙΛΑΣ ΙΙ - 14/8 Δυτικό μέτωπο

Το Δυτικό μέτωπο
άνοιξε το απόγευμα της 14ης Αυγούστου, με προέλαση των τουρκικών δυνάμεων προς
Μόρφου.
Καταλήφθηκε το ύψωμα Άσπρος από τους Τούρκους , χωρίς καμιά προσπάθεια
ανακατάληψης απο την Εθνοφρουρά και η προέλαση σταμάτησε εκεί...

ΑΤΤΙΛΑΣ ΙΙ - 14/8 Κεντρικό μέτωπο

Η μάχη του στρατοπέδου της ΕΛΔΥΚ

Το πρωί της 14ης Αυγούστου, μας βρήκε σε γραμμή άμυνας στο στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ
σε θέσεις διασποράς που είχαμε ανακατασκευάσει...
Στην άμυνα του στρατοπέδου ήμασταν όσοι μείναμε από τον Καραβά (από τον ηρωικό
1ο λόχο που δεν υπήρχε πια ), είχαμε συμπτυχθεί σε διλοχία με υπολλείματα του 6ου
λόχου του 2ΤΠ, υπο τον ταγματάρχη Στεργιόπουλο.
Οι υπόλοιποι ήταν, ο 2ος με διοικητή τον υπολοχαγό Κωσταντούλα, ο 4ος με τον Κύπριο
λοχαγό Ιωαννίδη, ο λόχος διοικήσεως της ΕΛΔΥΚ με διοικητή τον ταγματάρχη Δελή, μια
διμοιρία μηχανικού με διοικητή τον λοχαγό Σταυριανάκο και άλλα μικρά τμήματα εφέδρων
Κυπρίων σε διμοιρίες τυφεκιοφόρων.
Διοικητής όλων αυτών ο αντ/χης Σταυρουλόπουλος.

Ήμασταν (η διλοχία) παραταγμένη στο αριστερό άκρο της γραμμής άμυνας του
στρατοπέδου...
Από το πρωί που ξεκίνησε ο Αττίλας 2 άρχισαν να μας χτυπούν με πυρά πυροβολικού
και αεροπορίας...
Στις 10:00 εκδηλώθηκε η πρώτη επίθεση πεζικού την οποία αποκρούσαμε.
Έρχονταν σαν κοπάδι, ακάλυπτοι με το αριστερό χέρι να κρύβει τα μάτια οι περισσότεροι..
Τους αφήναμε να πλησιάσουν και στη διαταγή του λοχαγού για πυρ, τους ανακόπταμε
εύκολα και υποχωρούσαν....
Είχαμε βέβαια κάποια πυρά υποστήριξης πυροβολικού που με διορθώσεις δεξιά - αριστερά
έκαναν θραύση στους πυκνούς σχηματισμούς, μαζί με τους όλμους ...
Σε λίγο έβγαιναν δυο -τρία φορτηγά με ένα θωρακισμένο όχημα μεταφοράς για συνοδεία
και πλησίαζαν στο πεδίο μάχης σχηματίζοντας ημικύκλιο...
Ήμασταν έτοιμοι για πυρ, αλλά η διαταγή του λοχαγού ήταν ξακάθαρη :
- Μην ανοίξετε πυρ! Αφήστε τους να μαζέψουν τους νεκρούς τους...
Ετσι κι έγινε...
Στις 11:00 δεύτερη προσπάθεια πεζικού και αρμάτων αποκρούστηκε πάλι.
Την ίδια τύχη είχε και επίθεση των Τούρκων στις 15:00.
Σε όλη αυτή τη διάρκεια η αεροπορία τους μας χτυπούσε κατά διαστήματα.
Υπήρχαν κενά διαστήματα που έβγαιναν πάλι με φορτηγά σε τελικό ημικυκλικό
σχηματισμό και μάζευαν νεκρούς ανενόχλητοι...
Η άμυνα του στρατοπέδου από την ΕΛΔΥΚ αποδεικνυόταν η αποτελεσματικότερη των
δυνάμεών μας γιατί με Σίγκερ και ΠΑΟ δεν τολμούσαν να προελάσουν τα άρματά τους...
Ένα αν χτύπαγες τ΄αλλα υποχωρούσαν...
Το πεζικό τους ήταν πιο εύκολη υπόθεση ...
Νύχτωσε, αλλά ξέραμε ότι το πρωί θάρθουν περισσότεροι ...
Θα τους περιμέναμε, με τονωμένο το ηθικό απο τη νίκη...
Εμείς δεν είμασταν "εθνοφυλακή" κι οι διαφορές μας απο Λάπηθο - Καραβά - Βασίλεια μας
έκαναν να ξεχνάμε και πείνα και κούραση...
Τα μάτια μας λες κι ήταν καρφωμένα ανοιχτά κι αγριεμένα σα διαβόλου...

ΑΤΤΙΛΑΣ ΙΙ, Πέμπτη 15 Αυγούστου 1974

ΑΤΤΙΛΑΣ ΙΙ, 15/8 Ανατολικό μέτωπο

Τη 15η Αυγούστου η τουρκική αεροπορία βομβάρδισε την Αμμόχωστο προς ανακούφιση
των πολιορκούμενων στο κάστρο τουρκοκυπρίων...
Με τους βομβαρδισμούς το 201ΤΠ άρχισε να παίρνει θέσεις πιο μακριά από τον χώρο
πολιορκίας.
Η 32ΜΚ που απο χτες κινούνταν για Αμμόχωστο στην κορυφογραμμή του
Πενταδάκτυλου, πήρε διαταγή να προσπεράσει την γραμμή προώθησης των Τούρκων και
να συμπτηχθεί στην γραμμή Λευκωσίας - Λάρνακας !
Μετά τις 14:00 που τα τουρκικά άρματα πλησίαζαν στην πόλη επιφυλακτικά, το 341ΤΕ
και η Ι ΑΔΤ χωρίς μεταξύ τους συνεννόηση αποχώρησαν από την Αμμόχωστο προς τη
Λάρνακα αφήνοντας την πόλη της Αμμοχώστου (τον τουρκοκυπριακό τομέα) στα χέρια
των εισβολέων στις 17:30...
Οι αργές και προσεκτικές κινήσεις των Τούρκων έδειχναν ότι δεν είχαν διαταγή κατάληψης
της νέας πόλης.
Την ίδια μέρα, την εγκατάλειψη του χωριού Τρούλοι βορείως της Λάρνακας που
εγκατέλειψε τμήμα του 6ου ΤΠ , επάνδρωσε εθελοντικά ο ταγ/χης Διονυσιάδης και 20
εθελοντές, έτσι ώστε να κρατά επαφή με τον εχθρό στον οποίο με εναλλαγές θέσεων και
πυρά έδινε την εντύπωση μεγάλης δύναμης ,που κάλυπτε τον διάδρομο προς Λάρνακα...
Το παράδειγμα του Διονυσιάδη δυστυχώς δεν ακολούθησαν οι μονάδες υπεράσπισης της
Αμμοχώστου παρά την γνώριμη πλέον διστακτικότητα στις κινήσεις των Τούρκων και παρά
τις διαταγές καθυστέρησης του εχθρού...
Η έλλειψη σε άρματα και αντιαρματικά όπλα της Εθνοφρουράς, έκανε τις ίλες του εχθρού
να κάνουν περίπατο...
Κι αυτόν αργά και προσεκτικά...

ΑΤΤΙΛΑΣ ΙΙ, 15/8 Δυτικό μέτωπο

Στο δυτικό μέτωπο οι Τούρκοι προώθησαν 2 έως 6 χιλιόμετρα μια ίλη αρμάτων προς τη
Μόρφου, αφού χτυπήθηκαν απο κοντά σε ενέδρα με ΠΑΟ από 2 θωρακισμένα οχήματα
αναγνώρισης της εθνοφρουράς έξω απο τη Βασίλεια χάνοντας δυο Μ47.
Στην προσπάθεια να τα εγκλωβίσουν, τα Μ113 διέφυγαν στη Μόρφου.
Πέρα απο το σημείο αυτό, ο χώρος για τα τουρκικά άρματα της 28ης ήταν πεδινός και
εύκολος για την επόμενη μέρα ...

ΑΤΤΙΛΑΣ ΙΙ, 15/8 Κεντρικό μέτωπο

Η μάχη του στρατοπέδου της ΕΛΔΥΚ ( συνέχεια )

15η Αυγούστου

Από το πρωί ξανάρχισαν με πυρά πυροβολικού και αεροπορίας αδιάκοπα...
Δεν τόλμησαν καμία επίθεση πεζικού και αρμάτων στις 15.
Η χτεσινή ήττα τους αποθάρρυνε...
Ο διοικητής ζήτησε αντιαρματική υποστήριξη και μεγαλύτερη υποστήριξη πυρών
πυροβολικού, αλλά αντί γι' αυτό μας έστειλαν τρία θωρακισμένα οχήματα μεταφοράς..
Να κάνουν τι ,αυτά ? Τη νύχτα τα έδιωξε...
Θα έπρεπε να τους περιμένουμε με ότι είχαμε γνωρίζοντας ότι θα έστελναν μεγαλύτερη
δύναμη πυρός.
Ας είναι. Το ηθικό μας ήταν ακμαίο από χτες.
Πυρά καμπύλης τροχιάς και ναπάλμ τάχαμε ... συνηθίσει.
Τις ταξιαρχίες τους θέλαμε για να ξεπλύνουμε τη σφαγή του Καραβά των δικών μας.

ΑΤΤΙΛΑΣ ΙΙ - Παρασκευή 16 Αυγούστου 1974

ΑΤΤΙΛΑΣ ΙΙ - 16/8 Δυτικό μέτωπο

Στις 16 Αυγούστου οι μονάδες της 28ης Μεραρχίας συνέχισαν πολύ αργά την προέλασή
τους στην πεδιάδα της Μόρφου, παρότι δεν συναντούσαν αντίσταση.
Στις 09:00 κατέλαβαν την έρημη Μόρφου, στις 12:00 έφτασαν στον Κορμακίτη, στη Λεύκα
και στη Φιλιά.
Ο εφεδρικός λόχος του 281ΤΠ που παρέμεινε στην περιοχή, κυκλώθηκε από τον εχθρό
και παρά την αντίστασή του οι μισοί άντρες του σκοτώθηκαν και οι άλλοι μισοί
αιχμαλωτίστηκαν.
Στις 18:00 που ίσχυσε η νέα κατάπαυση πυρός οι μονάδες των Τούρκων ανέκοψαν την
προέλαση, για να συνεχίσουν αργότερα μέχρι το όρος Τρόοδος που απέκτησαν επαφή με
δυνάμεις της εθνοφρουράς.

ΑΤΤΙΛΑΣ ΙΙ - 16/8 Κεντρικό μέτωπο

Η μάχη του στρατοπέδου της ΕΛΔΥΚ

Κρατήσαμε ήδη δυο μέρες σε θέσεις μάχης που ήταν γεμάτες κρατήρες απο βόμβες
1.000lb και τα πάντα γκρεμισμένα και καμένα, όπως τα δέντρα του στρατοπέδου...
Στις 08:30 το πρωί άρχισε να μας προσβάλει και πάλι η αεροπορία τους και συγχρόνως
άρχισαν να κινούνται προς το στρατόπεδο και τον Αγ. Παύλο δυο σχηματισμοί...
Μια ίλη αρμάτων με τάγματα πεζικού που ακολουθούσαν, υποστηριζόμενα από πυρά
πυροβολικού έρχονταν από το Κιόνελι πάνω μας και μια παρόμοια δεύτερη δύναμη από
το Γερόλακο προς τη θέση του 4ου και του λόχου διοικήσεως ...
Τους αποκρούαμε μέχρι το μεσημέρι...όπου έφτασαν στα 100μ από τις τελευταίες μας
αριστερά... δεν τελειώνανε...είμασταν εκ του συστάδην... θα μπαίνανε ...
Τα πυρά υποστήριξαν του πυροβολικού μας έκοψαν ισχύ και τα άρματά τους σε λίγο
θάμπαιναν στις θέσεις του 4ου λόχου...
Ήταν 13:00 και διατάχτηκε απαγκίστρωση ...
Πως διάβολε με πλάτες ακάλυπτες και έδαφος επικλινές ?
Προσπάθησαν τα πρώτα τμήματα μέχρι που άρματα και πεζικό έπεσαν στις γραμμές μας ...
Μπλέξαμε σε μάχη σώμα με σώμα και κει θολώνει το μυαλό και τι να θυμηθείς...
Σκοτώνεις μ' ότι έχεις ή σκοτώνεσαι δίχως δεύτερη σκέψη...
Ήταν λιγότεροι σ'εμάς στ' αριστερά και καθαρίσαμε, στο κέντρο όμως είχαν μπεί οι
περισσότεροι κι είχαν και τα άρματα μέσα...
Κινηθήκαμε προς τα πίσω πριν μας πάρουν οι εφεδρείες τους και ξαφνικά μια ομάδα
πολυβόλων άνοιγε το κεντρικό μέτωπο του πεζικού τους σα βεντάλια μέχρι που το
τράβηξε πάνω της ...
Εκεί μας δόθηκε ο χρόνος και απαγκιστρωθήκαμε προς τον Αγ. Παύλο...
Μάθαμε αργότερα ότι ήταν ομάδα του λοχία Κώστα Κέντρα, του ήρωα που έμεινε μόνος
με το πολυβόλο του τελικά και σκοτώθηκε για να γλιτώσει όλους εμάς τους υπόλοιπους...
Δεν βρέθηκε ποτέ ούτε το κουφάρι του ήρωα...
Οι Τούρκοι στη μανία τους για την ΕΛΔΥΚ που αντιστάθηκε ηρωικά, μάζεψαν τους
νεκρούς μας μπροστά από το στρατόπεδο και αφού τους απογύμνωναν, τους έκοβαν τα
κεφάλια και τους φωτογράφιζαν...

Σωτ. Σταυριανάκος - ο τελευταίος ήρωας της ΕΛΔΥΚ

Ο λοχαγός του μηχανικού Σωτήρης Σταυριανάκος, σε μάχη σώμα με σώμα στο κέντρο
της παράταξης, έχασε 25 απο τους 30 άντρες του...
Κράτησε τη θέση του και μαχόμενος όρθιος δέχτηκε βολή απο πυροβόλο άρματος απο
κοντινή θέση...
Χρειάστηκαν βολή άρματος για να σταματήσουν τον τελευταίο μας ήρωα...

Σάββατο 17 Αυγούστου 1974

Παρότι απο χτές το απόγευμα, μετά την πτώση του στρατοπέδου είχε συμφωνηθεί και
πάλι κατάπαυση πυρός, αποκρούσαμε και σήμερα με επιτυχία επιθέσεις τους στον
Αγ.Παύλο, μαζί με τους κύπριους εθελοντές απο την Αμμόχωστο που πολέμησαν ηρωικά
στο πλευρό μας .
Ήταν οι τελευταίες συμπλοκές.

ΚΥΠΡΟΣ '74 - Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ

Δεν θυμάμαι πόσες, αλλά λίγες μέρες μετά μας διώξανε ξαφνικά απο το νησί, με το ίδιο
οχηματαγωγό που είχαμε πάει...
Στην Αθήνα μας είπαν ότι είμαστε ελεύθεροι να πάμε στα σπίτια μας !
Αλλά πως να πάμε ?
Χωρίς ένα πεντόλιρο στην τσέπη, με μια φόρμα που της έλειπε ένα μπαντζάκι και
λερωμένη με ξεραμένο αίμα, με ένα άρβυλο που έχασκε και άπλυτοι ακόμη απο τη
μαυρίλα...
Εγώ κι ένας φίλος απο Τρίπολη κάναμε ωτοστόπ.
Μας πήρε ένα φορτηγό καρότσα μέχρι την Τρίπολη.
Μετά συνέχισα μόνος πάλι με ωτοστόπ μέχρι...
Κατέβηκα στην πλατεία απέναντι απ' το πρακτορείο που θα έβγαζα εισητήριο για το
χωριό...
Ξαφνικά μου την πέφτει δίπλα μου ένας χωροφύλακας, βρίζοντάς με "αλήτη"! και
σπρώχνοντας..
Θόλωσα...
Τον άρπαξα και τον έβαλα κάτω να τον πνίξω, μέχρι που πέσανε πάνω μας και με
τράβηξαν...
Ήταν τυχερός που δεν είχα ούτε μαχαίρι πάνω μου...
Θα τον έσφαζα σίγουρα...
Κάποιος συγχωριανός που με γνώρισε με κάθησε σ'ένα τραπέζι να πιω να ηρεμήσω...
Κάποιος με ρώτησε αν θέλω εισιτήριο...
"Ναι, ένα εισητήριο για Νικόσια...." φώναζα βρίζοντας για ώρα...

Αυτή ήταν η πατρίδα.
Δεν με πειράζει ούτε μένα, ούτε τ' άλλα παιδιά που μείναμε και πολεμήσαμε μόνοι και
άοπλοι σχεδόν, τον Τούρκο...
Μας πειράζει όμως πολύ, που μέχρι σήμερα δεν μας το αναγνωρίζει και μας λέει
χουντικούς...
Γι' αυτούς μπορεί να ήταν ένα "επεισόδιο", για μας ήταν ένας ακόμη ελληνοτουρκικός
πόλεμος...
Και θάμαστε περήφανοι που σταθήκαμε αντρίκια σ' αυτές τις Θερμοπύλες....
Περήφανοι...

ΤΕΛΟΣ

ΚΥΠΡΟΣ '74 - ΠΗΓΕΣ

Τα παραπάνω βασίζονται στις εξείς πηγές :
1. Αφήγηση : εκπρόσωπος ΕΛΔΥΚ Πελοποννήσου
2. Η Μάχη της Κύπρου - Γ. Π. ΣΕΡΓΗ ταξ. εα
3. Περιμένοντας τον Αττίλα - Χαρ. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΠΟΥΛΟΥ αντιστρ. εα
4. Για την Κύπρο - Υπ. Εθν. Αμυνας
5. Αυτός κάλεσε τους Τούρκους - Γρ. Μιχαλόπουλου
6. Λεύκωμα ΕΛΔΥΚ 74 - Σύνδεσμος Εφέδρων Αξιωματικών Κερύνειας
7. Λεύκωμα ΕΛΔΥΚ

ΞΕΝΟΣ RE: ΚΥΠΡΟΣ '74
14/8/2002 9:33:00 πμ
Μήνυμα

Όλη η νεώτερη ιστορία μας είναι μια τραγωδία

H Ελλάδα εξακολουθεί ακόμη και σήμερα να τρώει τα παιδιά της, σε έναν ατέλειωτο και
αφανή πόλεμο...

όσο η νόσος της Εξουσίας θα εξακολουθεί να διδάσκει ψέματα ή μισές αλήθειες στα
σχολεία μας ...

όσο η ξενόφερτη προπαγάνδα θα εξακολουθεί να τάζει ψεύτικους σοσιαλκομμουνιστικούς
παραδείσους στη Γη της Δημοκρατίας και της Αριστοκρατίας ...

όσο οι "φράγκοι" της εποχής μας θα ευτελίζουν τις αξίες μας στην ψευδαίσθηση του
καπιταλιστικού ονείρου, σ' εμας που αιώνες ζήσαμε με Μέτρο ...

όσο οι μαύροι κήρυκες της ερήμου θα εξακολουθούν να σπέρνουν την αραβική έρημο
στην ψυχή μας, απαξιώνοντας τη χαρά της ίδιας της ζωής ...

τόσο εμείς θα παραμένουμε γραικύλοι και όχι Έλληνες

ΞΕΝΟΣ RE:ΚΥΠΡΟΣ '74 - ΣΤΟ ΣΚΟΥΤΑΡΙ ΤΗΣ ΜΑΝΗΣ ΣΗΜΕΡΑ
16/8/2002 5:58:00 μμ
Μήνυμα

Με πρωτοβουλία του Πολιτιστικού Συλλόγου Σκουταρίου Μάνης, έγιναν σήμερα στις 11:00
τα αποκαλυπτήρια της προτομής του τελευταίου ήρωα της ΕΛΔΥΚ λοχαγού Σωτήρη
Σταυριανάκου.
Παρόντες πλήθος κόσμου, η σύζυγός του και οι κόρες του, η σύζυγος του ήρωα αντισ/χη
Κουρούπη, ένας επιζών απο τη διμοιρία του, η στρατιωτική ηγεσία με τιμητικό άγημα, η
δημοτική και νομαρχιακή αρχή και εκπρόσωποι της Πολιτείας.
Σε ένα χωριό με πέτρινους μανιάτικους πύργους δίπλα στη θάλασσα και μια τελετή σεμνή,
σοβαρή και γεμάτη συγκίνηση ο ήρωας καλωσορίστηκε στην πατρίδα του :
" Σωτήρη, σήμερα 28 χρόνια μετά, ξεπερνώντας τη θλίψη του χαμού σου και γεμάτοι
περηφάνεια και συγκίνηση, οι συμπατριώτες σου σε καλωσορίζουν στο Σκουτάρι, κάνοντας
το χρέος τους απέναντί σου, σαν σήμερα που πέρασες στην αθανασία της Ιστορίας
εμμένοντας όρθιος στη θέση που η πατρίδα σε έταξε, πέφτοντας ηρωικά τοις κείνων
ρήμασι πειθόμενος...
Λοχαγέ Σωτήρη Σταυριανάκο το Σκουτάρι της Μάνης σε καλωσορίζει..."
έλεγε ο εκφωνητής και τα αισθήματα συγκίνησης και υπερηφάνειας του κόσμου ήταν
διάχυτα.
Μαζί μου τρεις αγωνιστές της ΕΛΔΥΚ, που αφού στάθηκαν σιωπηλά μπροστά στην
προτομή του, αρκέστηκαν να φωτογραφηθούν σεμνά υπό τη μορφή του λοχαγού τους...
Επειδή τα λόγια δεν εκφράζουν τέτοιες στιγμές θα αρκεστώ μόνον να συγχαρώ όλους
εκείνους που έκαναν το χρέος τους απέναντι στον ήρωα και μας χάρισαν λίγες ώρες
γεμάτες Ελλάδα...

cranberries RE: ΚΥΠΡΟΣ '74 - ΣΤΟ ΣΚΟΥΤΑΡΙ ΤΗΣ ΜΑΝΗΣ ΣΗΜΕΡΑ
16/8/2002 11:20:00 μμ
Μήνυμα

ήταν πράγματι συγκινητική η εκδήλωση Γιώργο με κορυφαίες στιγμές την κατάθεση στεφάνων από
τον μοναδικό επιζώντα της διμοιρίας και την ηρωίδα της ζωής ,την σύζυγο του ήρωα .
Αυτό που νομίζω ότι πρέπει να γίνει τώρά , είναι η ανάρτηση λίστας με τα ονόματα των πεσόντων
συμπολεμιστών του , δίπλα από την προτομή .Είναι κάτι που θα το ήθελε σίγουρα και ο ίδιος .

ΞΕΝΟΣ RE:ΚΥΠΡΟΣ '74 - ΣΤΟ ΣΚΟΥΤΑΡΙ ΤΗΣ ΜΑΝΗΣ ΣΗΜΕΡΑ
17/8/2002 4:14:00 μμ
Μήνυμα

Σωστή ιδέα και να την προτείνεις στο Σύλλογο (αν δεν είσαι ήδη στο ΔΣ).
Την επόμενη φορά θα έρθουμε νωρίτερα για να προλάβουν και τα παιδιά (ΕΛΔΥΚ) να
καταθέσουν στεφάνι (στενοχωρήθηκαν λίγο, αλλά γοητεύτηκαν απ' το σκηνικό).
Έλειπε συγκυριακά ο επιζών έμπιστος φίλος του λοχαγού που ξέρει περισσότερα, γιατί
ήταν μαζί του μέχρι τις τελευταίες ώρες ...
Στη διαδρομή έμαθα απο τον εκπρόσωπο του ΔΣ των βετεράνων της ΕΛΔΥΚ πολλά.
Τον έπεισα να αφήσει αφιέρωση εκ μέρους των τριών στο βιβλίο επισκεπτών της Έκθεσης.

Λυκάων RE:ΚΥΠΡΟΣ '74 - ΣXOΛIA; 21/7/2003 1:29:00 πμ
Μήνυμα

Δεν το φανταζόμουνα ότι αυτός ο κόμπος στο λαιμό, αυτό το τσούξιμο στη μύτη σαν νάφαγα μπουνιά,
θα μ' εμπόδιζε να χτυπήσω εστω κι ένα γράμμα στο πληκτρολόγιο.
Πέρασε πολύ ώρα από τη στιγμή που τέλειωσα την ανάγνωση του κειμένου σου για να μπορέσω να δω.
Tα αίματα των παληκαριών, των "στραβαδιών" για τη σειρά τη δική μου,
έχουν καλύψει την οθόνη και δε βλέπω τίποτα. Mόνο κόκκινο.
Tα αίματα ανάκατα μαζί με τη σημαία το μογγόλου (ναι, με μικρό μ)...

Σήμερα έγινα 55. Tότε ήμουνα 26, επίστρατος κι αφοπλισμένος σε κάποιο χωριό της Λάρισας.
Mαζί με άλλους κάναμε αναγκαστικές διακοπές κολυμπώντας στο τσίπουρο, όταν εκείνοι πέθαιναν...

Tου χρόνου θα είναι 30 χρόνια από τότε και ο Πρόεδρος θα δεξιώνεται τους άκαπνους κουραμπιέδες
με τα παράσηματά τους στον κήπο του Mεγάρου του για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας.
Θα είναι κι ο κ. Mπίστης πιθανώτατα εκεί. Kαι ο κ. Θεοδωράκης...
Mπορεί και οι βραβευμένοι μας με τα Iππεκτσιά τους βραβεία. Kαι οι κκ. Πρέσβεις φυσικά!
A, ναι και οι "έγκριτοι" της δημοσιογραφίας, γιατί η δεξίωση πρέπει να προβάλλεται.
Nα δεις που δε θα πουν κουβέντα για όλα αυτά, μήπως τσινίσει ο κ. Πρέσβυς
της γείτονος και φίλης χώρας.

Kάποιες μάνες ακόμα περιμένουν, αλλά αυτές δεν θα είναι καλεσμένες.
Aυτές δεν είναι ποτέ καλεσμένες πουθενά...

Xρόνια μετά από αυτά τα γεγονότα:
"Θα τσακίσουμε τα χέρια που θα τολμήσουν να βεβηλώσουν την τίμια σημαία μας",
είπε η Tαντσού Tσιλλέρ, πρωθυπουργός τότε της Tουρκιάς,
σχετικά με τη δολοφονία του Tάσου Iσαάκ,
που πυροβολήθηκε από τους φονιάδες του Nτεκτάς στη διαδήλωση της Δερύνειας.
Kαι καμμιά κουφάλα δεν της απάντησε από τα υμέτερα εδάφη. Tόση ξεκωλιά σου λέω!

Tι να γράψω; H περιγραφή σου, φίλε μου Ξένε, συνοψίζεται όχι στην τελετή για το Λοχαγό Σωτήρη
Σταυριανάκο, αλλά στο σύμβολο αυτό της βολής και μικροαστικής μας ηλιθιότητας.
Στη συμπεριφορά του χωροφύλακα.
Aυτού που χαιρετάει τον κάθε Mαυρογυαλούρο με σεβασμό κι αρπάζει τον αληθή Ήρωα από το λαιμό.

Λέμε συνήθως: "Aς είναι ελαφρό το χώμα που τους σκεπάζει".
Tους περισσότερους από Aυτούς δεν τους σκέπασε καν χώμα.
Aς τους σκεπάζει τουλάχιστον η συνείδησή μας και η μνήμη Tους ας μένει ζωντανή,
έστω κι αν το ξέρουμε ότι οι Λεωνίδες πέθαναν και οι Πέρσες θα διαβαίνουν πάντα...

(H Kύπρος είναι μακρυά είπε ο "εθνάρχης").

Kι ας είναι αυτό το θέμα σου ένα αφιέρωμα στη βαθειά αποσύνθεση της κοινωνίας μας, την
αποχαυνωμένη μας ματιά στη ζωή και τον κόσμο,
αλλά και την ψευτοπροοδευτική μας στησοκωλίαση.

Σ' ευχαριστώ!!!
------------------
YΓ. Παρατήρησα κι εγώ μαζί σου ότι... "άλαλα τα χείλη των ασεβών" προοδευτικάριων...

LYKOS Ευχαριστώ... 21/7/2003 8:52:00 πμ
Μήνυμα

Ενα χρόνο τώρα πότε ,πότε το διαβάζω Γεώργιε
και με στοιχιώνουν η αλλιώς χρωματίζονται το προεδρικό μέγαρο , οι πέτρες του Τρόοδος στο
ταμπούρι του Αυξεντίου , στα φυλακισμένα μνηματα ,στην Αμμόχωστο , στην
Λάρνακα ,στην Λευκωσία .
Από το αίμα...

Οπου βρέθηκα ....
ενα χρόνο πριν τα γεγονότα , δεκάξι χρόνων με μια παιδική χορωδία ...
ενα χρόνο πριν το αίμα των φίλων σου ...και το δικό σου τα βάψει .

δεν ξαναπήγα ποτέ ...

Η συνέντευξη του Νίκου Σαμψών στον "Ελεύθερο Τύπο".

Ο Νίκος Σαμψών ήταν κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής (Αττίλας 1) ο πρόεδρος της
Κύπρου. Στις 8 Αυγούστου 1999 έδωσε συνέντευξη στην αθηναϊκή εφημερίδα "Ελεύθερος Τύπος".
Η συνέντευξη αναδημοσιεύεται ασχολίαστη και τα συμπεράσματα για τους υπευθύνους της ήττας
στον Κυπριακό πόλεμο του 1974 είναι προφανή.

Ελεύθερος Τύπος: κ. Σαμψών από ποιούς σας έγινε η πρόταση για την προεδρία μετά το
πραξικόπημα;

Σαμψών: Από τους επικεφαλής του πραξικοπήματος Γεωργίτση και Κομπόκη και τους συν αυτοίς.
Εγώ μέχρι τότε ήμουν βουλευτής. Τα προηγούμενα χρόνια ήμουν μέλος της ΕΟΚΑ και υπεύθυνος
στην πόλη της Λευκωσίας και των περιχώρων. Είχα συμμετάσχει, και το λέω με υπερηφάνεια, στο
60% της δράσης όλης της ΕΟΚΑ. Εμείς κάναμε το αντάρτικο πόλεων το οποίο το μιμήθηκαν κι
άλλοι λαοί που έκαναν απελευθερωτικούς αγώνες.

Ελεύθερος Τύπος: Υπό τις διαταγές του Γρίβα Διγενή...

Σαμψών: Ναι, αλλά είχα το ελεύθερο δράσεως ώστε να δίνω αναφορά μετά τις ενέργειες.

Ελεύθερος Τύπος: Είχατε καταδικαστεί δις εις θάνατον από τις βρετανικές δυνάμεις...

Σαμψών: Ναι, αφού πέρασα βασανιστήρια στα οποία δεν είχε υποβληθεί κανένας Κύπριος όσο εγώ.
Μου έβγαλαν δόντια και νύχια... Φυλακίστηκα στις κεντρικές φυλακές της Κύπρου, μετά με
μετέφεραν στην Αγγλία στις φυλακές του Wormscraps στο Λονδίνο. Εκεί ήρθα σε επαφή με τον
Ιρλανδικό Δημοκρατικό Στρατό (IRA) για απόδραση, αλλά το αντιλήφθηκαν οι ΄Αγγλοι και εμάς
τους πρωτεργάτες της απόδρασης μας μετέφεραν ξημερώματα στις φυλακές υψίστης ασφαλείας
Wakefield στο Yorkshire που χτίστηκαν το 1404 και δεν είχε αποδράσει ποτέ άνθρωπος. Είχαν
ναρκοπέδια, κλπ. Εκεί γνώρισα τον αγωνιστή του IRA, τον Simus Murphy, που είχε καταδικαστεί 5
φορές σε ισόβια δεσμά από το 1951. Η συνάντηση μας έγινε το 1958. Αποφασίσαμε να
αποδράσουμε μαζί και σε ένα χρόνο το πραγματοποιήσαμε! Η απόδραση μας έγινε πρωτοσέλιδο με
τεράστια γράμματα στις αγγλικές εφημερίδες.

Ελεύθερος Τύπος: Να επιστρέψουμε στην κατηγορία με την οποία καταδικαστήκατε στην Κύπρο...

Σαμψών: Ήθελαν ένα εξιλαστήριο θύμα. Η κατηγορία ήταν ότι συνεργάστηκα μετά την επικράτηση
του πραξικοπήματος. Εγώ όμως έβαλα όρους για να συνεργαστώ. Ένας όρος ήταν να μην διαλυθεί
η Βουλή και δεν διαλύθηκε γιατί έγιναν αποδεκτοί οι όροι. Δεύτερον, να μην διαλυθούν τα πολιτικά
κόμματα. Τρίτον, να μην συλληφθούν πολιτικοί άνδρες. Και ήταν ένα πραξικόπημα όπου δεν
συνελήφθησαν πολιτικοί άνδρες...

Ελεύθερος Τύπος: Φαίνεται ότι υπερασπίζεστε το πραξικόπημα. Σε ποιούς επιβάλλατε τους όρους;

Σαμψών: Στον Γεωργίτση. Και αυτός τα διαβίβασε στην Αθήνα και έγιναν αποδεκτά. Γιατί δεν
έβρισκαν τους ανθρώπους που είχαν προτείνει...

Ελεύθερος Τύπος: Νομιμοποιήσατε όμως το πραξικόπημα κατά του νόμιμα εκλεγμένου προέδρου
της χώρας... Αυτό δεν είναι προδοσία;

Σαμψών: Όχι! Δεν είμαι προδότης. Ο Σαμψών έμαθε να μην προδίδει ποτέ του... Και ο Σαμψών αν
πήγε φυλακή από τον Μακάριο το 1976, δύο χρόνια μετά, είναι γιατί δεν δέχθηκε να προδώσει τους
15.000 που του έστειλαν τα τηλεγραφήματα συμπαραστάσεως. Ήθελε να εκδικηθεί τους
ανθρώπους αυτούς που ήταν δικοί του και συνεχάρησαν το νέο καθεστώς. Στην Οριάνα Φαλάτσι
είχε πει: "αν ο Σαμψών έμενε στην εξουσία μια εβδομάδα ακόμη ως και η αδελφή μου η Μαρία θα
του έστελνε τηλεγράφημα..." Ο Μακάριος κάποτε ήθελε να γίνει αντιβασιλέας της Ελλάδας. Και όταν
τον ρώτησα ξαφνιασμένος μου απάντησε: "εδώ έγινε αντιβασιλέας ο Δαμασκηνός και δεν θα γίνω
εγώ;" Μου έστειλε ανθρώπους του μέσα στην φυλακή και μου έλεγε ότι δεν κοιμάται που με έχει
άδικα μέσα και ήθελε να του δώσω αυτά τα τηλεγραφήματα για να δει ποιοι δικοί του δεν στάθηκαν
πλάι του. Έτσι η κατηγορία ήταν ότι δέχθηκα παρανόμως τη θέση του προέδρου μετά την
επικράτηση του πραξικοπήματος και δια του τρόπου αυτού συνεργάστηκα με τους
πραξικοπηματίες. Η κατηγορία ανέφερε ότι ο Σαμψών ουδεμία σχέση είχε ούτε στην οργάνωση, ούτε
στην σύλληψη του σχεδίου. Καταδικάστηκα 20 χρόνια όσο προέβλεπε ο νόμος και συνολικά έμεινα
μέσα 5 χρόνια...

Ελεύθερος Τύπος: Εσείς ζητούσατε να διωχθεί ο Μακάριος;

Σαμψών: Πώς; Εγώ ζητούσα συνεργασία Μακαρίου-Γρίβα για να σωθεί ο τόπος...

Ελεύθερος Τύπος: Ακούγεται απίστευτο να λέει ο Σαμψών ότι ήταν και κατά των πραξικοπηματιών
που οι ίδιοι τον τοποθέτησαν στον προεδρικό θώκο...

Σαμψών: Τότε γινόταν εμφύλιος σπαραγμός στην Κύπρο.

Ελεύθερος Τύπος: Μα πώς αποδεχθήκατε την πρόταση που σας έκαναν οι πραξικοπηματίες κατά
του νόμιμα εκλεγμένου προέδρου της χώρας; Πώς τους "νομιμοποιήσατε" με αυτή την αποδοχή;

Σαμψών: Ανακοίνωσαν ότι ο Μακάριος ήταν νεκρός! Εγώ επείσθηκα ότι ήταν νεκρός.

Ελεύθερος Τύπος: Είχατε όμως πληροφόρηση σε ολόκληρο το νησί για το τι πραγματικά συνέβαινε.
Μπορούσατε να μάθετε αμέσως ότι ο Μακάριος ήταν ζωντανός στην Πάφο.

Σαμψών: Πρώτα-πρώτα ήσαν κομμένα τα τηλέφωνα...

Ελεύθερος Τύπος:: Ποιοι πρόδωσαν και φέρουν βαρύτατες ευθύνες για το πραξικόπημα και την
εισβολή;

Σαμψών: Το πραξικόπημα έγινε για να ρίξουν τη χούντα.

Ελεύθερος Τύπος: Πώς; Μέχρι τώρα γνωρίζαμε ότι η χούντα οργάνωσε το πραξικόπημα κατά του
Μακαρίου.

Σαμψών: Το πέτυχαν σε 3 ημέρες. Το πραξικόπημα το έκαναν ο Αραπάκης, ο Μπονάνος, ο Ντάβος,
ο Παπανικολάου, ο Γαλατσάνος για να ρίξουν τη χούντα του Ιωαννίδη και να επαναφέρουν τη
δημοκρατία στην Ελλάδα με εντολή των Αμερικανών και εν συνεννοήσει με τον Καραμανλή και το
Μακάριο...

Ελεύθερος Τύπος: Αυτό είναι το σενάριο με την εκδοχή Σαμψών...

Σαμψών: Να ανοίξει ο φάκελος της Κύπρου! Βγαίνουν στις επετείους και δε λένε λέξη για το άνοιγμα
του φακέλου της Κύπρου...

Ελεύθερος Τύπος: Όχι, όλοι το υποστηρίζουν και επιμένουν γι' αυτό...

Σαμψών: Αλλά δεν το κάνουν.

Ελεύθερος Τύπος: Ο στρατηγός Φαίδων Γκιζίκης στην πολύκροτη συνέντευξη που είχε δώσει στην
εφημερίδα μας σπάζοντας τη σιωπή του, είχε υποστηρίξει ότι Μπονάνος, Αραπάκης ευθύνονται για
την προδοσία γιατί αυτοί ανακάλεσαν τις στρατιωτικές δυνάμεις, οι οποίες επέστρεψαν στην Ελλάδα.

Σαμψών: Είχε πει ότι ο Αραπάκης κάλεσε τα 2 υποβρύχια που βρίσκονταν ήδη στην Πάφο και είχαν
στα σκόπευτρά τους τον Τουρκικό αποβατικό στόλο να επιστρέψουν στην Ελλάδα γιατί δήθεν
γινόταν εισβολή Τουρκικών δυνάμεων στη Ρόδο. Και είδαν με τα περισκόπιά τους τουρίστες στις
παραλίες.

Ελεύθερος Τύπος: Είχατε δηλώσει πως κάθε υποβρύχιο έφερε 18 τηλεκατευθυνόμενες τορπίλες και
ότι τα τουρκικά αποβατικά ήταν 38.

Σαμψών: Ακριβώς. Λάβετε υπόψη ότι τα Φάντομ τα ελληνικά, γιατί η Τουρκία δεν είχε Φάντομ,
είχαν ξεκινήσει για να ισοπεδώσουν την περιοχή των 500 μέτρων εισβολής. Προδότες ήταν οι
Μπονάνος, Αραπάκης και Ντάβος.

Ελεύθερος Τύπος: Το κλιμάκιο της CIA είχε προειδοποιήσει τον Ιωαννίδη ότι η Τουρκία θα
εκμεταλλευόταν το πραξικόπημα και θα εισέβαλε στην Κύπρο. Τότε ο Ιωαννίδης αντέδρασε έντονα,
όπως αναφέρεται στα απόρρητα τηλεγραφήματα, και κλώτσησε το τραπέζι που βρισκόταν μπροστά
του, χύνοντας τους καφέδες που έπιναν, δηλώνοντας πως "αν η Τουρκία εισβάλλει, εκείνος θα
έφτανε μέχρι την Κωνσταντινούπολη".

Σαμψών: Τότε η 12η μεραρχία του Γ' Σώματος Στρατού με επικεφαλής το στρατηγό Παύλο
Παπαδάκη προέλασε μέσα στο τουρκικό έδαφος σε βάθος 75 χιλιομέτρων και οι ιχνηλάτες του
βρίσκονταν 135 χιλιόμετρα από την Κωνσταντινούπολη και δεν βρήκαν τουρκικό στρατό.

Ελεύθερος Τύπος: Ποιος είχε διατάξει τη διείσδυση εντός τουρκικού εδάφους;

Σαμψών: Ήταν δουλειές του Ιωαννίδη. Στις 20 Ιουλίου ο Ντάβος πήγε να επιθεωρήσει τα
προελαύνοντα ελληνικά στρατεύματα εντός των τουρκικών εδαφών, έβαλε τον Παπαδάκη μέσα στο
αυτοκίνητο και του τοποθέτησε το πιστόλι του στον κρόταφο λέγοντας του: "ο εχθρός δεν είναι
στην Κωνσταντινούπολη, είναι στην Αθήνα". Και διατάχθηκαν τα στρατεύματα να γυρίσουν πίσω!

Ελεύθερος Τύπος: Ας επανέλθουμε στους άλλους πρωταγωνιστές. Στον τότε αρχηγό ΓΕΝ, Πέτρο
Αραπάκη.

Σαμψών: Είχε ολοκληρωθεί η προδοσία με τη διαταγή του Αραπάκη να επιστρέψουν τα υποβρύχια,
τα αεροπλάνα να προσγειωθούν στο αεροδρόμιο των Χανίων και να διαλυθούν τα τάγματα στην
Κύπρο. Η συμφωνία καταπαύσεως του πυρός έγινε μεταξύ Αραπάκη και Sisko. Εκείνη την ώρα που
ο κ. Αραπάκης υπέγραφε την κατάπαυση του πυρός, εμείς στην Κύπρο παίρναμε τα σήματα του
Ντενκτάς που ζητούσε ελικόπτερο να τον μεταφέρει στην Τουρκία διότι η Κύπρος έπεφτε στα χέρια
των Ελλήνων. Παίρναμε και τα σήματα του αρχηγού του τουρκικού αποβατικού στόλου ότι δεν
μπορούσαν να κρατηθούν στην ακτή των 500 μέτρων που τους περιορίσαμε. Τότε ο Γκιζίκης μου
τηλεφώνησε να ετοιμάσω το διάγγελμα της Ένωσης με την Ελλάδα όταν τα Φάντομ σηκώθηκαν για
να ισοπεδώσουν την περιοχή των 500 μέτρων. Αλλά μετά γύρισαν πίσω με εντολή Αραπάκη (ΓΕΝ)
και Παπανικολάου (ΓΕΑ) και επέστρεψαν στα Χανιά. Τότε που ήμουν πρόεδρος καταβάλαμε μεγάλη
αντίσταση κατά των εισβολέων Τούρκων που έχασαν 26 αεροπλάνα μαχητικά, παραδέχθησαν 19,
ενώ στο δεύτερο μέρος της εισβολής έχασαν μόνο 3 αεροπλάνα. Ελευθερώσαμε θύλακες όπως
Λεύκα, Μαργί, Κοφινού, Μούτουλλας, τουρκική συνοικία Λάρνακας, Ζαχάρια Αμμοχώστου, όλα τα
μικτά χωριά, Κιόνελι, ΄Ασπρη Μούτη. Ήμουν στη Μαλούντα με το στρατό ως πρόεδρος της
δημοκρατίας και καταλάβαμε τις περιοχές. Καταλάβαμε επί ημερών μου τη βάση των Τούρκων
Κιόνελι 2 φορές με την ΕΛΔΥΚ και Κύπριους μαχητές και έρχονταν διαταγές από τον προδότη
Μπονάνο απευθείας στον διοικητή της ΕΛΔΥΚ να επιστρέψουν πίσω όλοι στη βάση εξορμήσεως...

Ελεύθερος Τύπος: Μίλησες με τον τότε αρχηγό ΓΕΕΘΑ Μπονάνο;

Σαμψών: Τον έβρισα με τις χυδαιότερες των εκφράσεων στο τηλέφωνο όταν και γινόταν η εισβολή
των Τούρκων και δοκίμασε να μου πει ότι έβγαλα τα κανόνια έξω και έβαλλαν στον αέρα για να
εμπλέξω την Τουρκία και την Ελλάδα... Και μου έλεγε ότι γινόταν άσκηση των Τούρκων. Και ο
Γεωργίτσης επικεφαλής του πραξικοπήματος μου είπε πως "δεν επείθεται ο αρχηγός πως γίνεται
εισβολή". Και τότε πήρα το τηλέφωνο, το έβγαλα στο παράθυρο και του λέω "ακούς τους
βομβαρδισμούς;" Και μου απαντά για τα κανόνια, οπότε του απαντώ με το χυδαίο υβρεολόγιο.
Έβρισα και τον Γκιζίκη, αλλά αυτός τα είχε χαμένα. Όταν σας έδωσε συνέντευξη, μίλησε για πρώτη
φορά για τις ευθύνες του. Μετά οι της χούντας των Αθνών δεν έβγαιναν στο τηλέφωνο. Ο εξ
απορρήτων του Ιωαννίδη αξιωματικός Μιχ.Πηλιχός μου είπε ότι αν θέλω να παραμείνω πρόεδρος να
δεχθώ να προελάσουν οι Τούρκοι και να ενώσουν το προγεφύρωμα με το θύλακα Β.Λευκωσίας κι
εγώ είπα πως είναι απαράδεκτο, δεν δέχομαι να κάνουν βήμα οι Τούρκοι.

Ελεύθερος Τύπος: Με τίνος εντολή;

Σαμψών: Μου έλεγαν "Εθνικού Κέντρου", δηλαδή της χούντας. Των προδοτών Μπονάνου,
Αραπάκη, κλπ. Τους έβρισα. Τους είπα "Γ... τις συμφωνίες σας!" Μου απάντησε ο Πηλιχός πως
κινδυνεύει η ζωή μου. Του είπα "ξέρω πως έχετε εδώ στην Κύπρο 5 ανθρώπους και δεν έχω σε
τίποτα να τους συλλάβω και να τους εκτελέσω άνευ δίκης και μην απειλείς έναν άνθρωπο που
καταδικάστηκε δις εις θάνατον από τους ΄Αγγλους και δεν φοβήθηκε και θα φοβηθεί δολοφονία
από εσάς". Και τότε μου είπε και με έριξε ότι "από το Εθνικό Κέντρο δεν θα έρθει φυσίγγιο αφού
αρνείσαι". Και γνωρίζοντας ότι είχαμε φυσίγγια πολέμου μισής ημέρας, είπα "παραιτούμαι" για δεν
μπορούσα να οδηγήσω την Κύπρο στη σφαγή εν γνώσει μου μην έχοντας βοήθεια από την Ελλάδα.
Μου είπε ο Πηλιχός να παραδώσω την εξουσία στον Κληρίδη. Και παρέδωσα.

Ελεύθερος Τύπος: Ο Γκιζίκης αποκάλυψε σε συνέντευξη στον "Ελεύθερο Τύπο" τα τεχνάσματα της
CIA προς τον πανίσχυρο δικτάτορα Ιωαννίδη...

Σαμψών: Τον ξεγέλασαν τον Ιωαννίδη, Ήταν αφελέστατος.

Ελεύθερος Τύπος: Το πιο συγκλονιστικό απ' όλα είναι αυτό που μας είχε αποκαλύψει ο Γκιζίκης, ότι
δηλαδή ο Γεωργίτσης είχε εντολή να μην ενεργήσει ακόμα κι αν είχαν κάνει απόβαση οι Τούρκοι
στην Κύπρο...

Σαμψών: Αυτό προσπάθησε να κάνει ο Μπονάνος και τους το ανέτρεψα μαζί με τον Κομπόκη και
τους άλλους που έφεραν αντίσταση κατά των Τούρκων και τους περιορίσαμε στα 500 μέτρα. Και
υπάκουσαν εμένα. Ο Γεωργίτσης δέχθηκε και κάναμε κρυφά από την Ελλάδα μερική επιστράτευση.
Και αυτά τα τάγματα κράτησαν τους εισβολείς!

Το ημερολόγιο της ΕΛΔΥΚ

"Εχθρός: Πέντε αεροσκάφη (...) έρριψαν περί την 06.00 ώραν αλεξιπτωτιστάς Δυτικώς χωρίου
ΚΙΟΝΕΛΙ". Έτσι ξεκινά το ημερολόγιο της ΕΛΔΥΚ κατά την 20ή Ιουλίου του 1974, ημέρα
του "Αττίλα 1". Συναντήσαμε τον επιμελητή του και δημοσιεύουμε για πρώτη φορά αποσπάσματά
του.

Η πρώτη βόμβα που έπεσε στην Κύπρο, ξημερώματα της 20ής Ιουλίου 1974, κατέστρεψε την
Αίθουσα Επιχειρήσεων της ΕΛΔΥΚ. Η δεύτερη, το Κέντρο Επικοινωνιών της ίδιας μονάδας. Το
χρονικό ενός πολέμου, που αναμένεται να αναγνωριστεί επισήμως με νομοσχέδιο του Υπουργείου
Αμυνας, έχει καταγραφεί στις σελίδες του Απόρρητου Πολεμικού Ημερολογίου της Ελληνικής
Δύναμης Κύπρου.

Συντάκτης του είναι ο Tαγματάρχης Θεοδόσης Καλλιώρας, τότε διευθυντής του 3ου Γραφείου. Ο
ίδιος κρατούσε σημειώσεις κατά τη διάρκεια των μαχών, που δακτυλογραφήθηκαν μετά τη λήξη της
δεύτερης φάσης του πολέμου, πριν από 24 χρόνια, από τον Λάμπρο Γώγο της 103 σειράς. Το
στρατόπεδο είχε καταστραφεί και, με τη λήξη της δεύτερης φάσης, παραδόθηκε στους Τούρκους
στις 16 Αυγούστου. Επισήμως, η τουρκική εισβολή είχε τελειώσει...

"Αποτελεί τις σελίδες μιας ιστορίας που ακόμη δεν έχει αναγνωρίσει το επίσημο κράτος",
επισημαίνει ο δακτυλογράφος του ημερολογίου, σήμερα πρόεδρος του Συνδέσμου Πολεμιστών
ΕΛΔΥΚ. "Μπορεί να μην είναι πλήρες το κείμενο, αλλά σίγουρα αναφέρει τα ελάχιστα απ' όσα
έγιναν στην Κύπρο", συμπληρώνει ο ίδιος.

"Αν λιγοψυχήσαμε; Πρώτος εγώ το λέω. Κι όποιος πει ότι δε φοβάται στον πόλεμο είναι ψεύτης. Το
θέμα είναι τι κάνεις για να επιβιώσεις. Έδειχνα ήρεμος, αλλά έπιανα το χέρι μου και μέτραγα
διακόσιους σφυγμούς. Έχανα τον μπούσουλα. Το θέμα είναι ότι δεν την κοπάνησε κανένας",
θυμάται ο Λ. Γώγος. "κερδίσαμε τις περισσότερες μάχες αλλά χάσαμε τον πόλεμο. Στο Μουσείο
Ιστορίας του Λονδίνου έχει καταγραφεί ως μια από τις πιο άνισες μάχες που δόθηκαν. Και στις
Θερμοπύλες χάσαμε, αλλά δεν αποτελούν μια ένδοξη σελίδα στην Ιστορία;".

ΑΠΟΡΡΗΤΟΝ

ΠΟΛΕΜΙΚΟΝ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ
(ΕΛΔΥΚ 20 ΙΟΥΛΙΟΥ 1974)

1. ΚΑΙΡΟΣ: Αίθριος - Λίαν θερμός (34-36°C).

2. ΕΧΘΡΟΣ: Πέντε αεροσκάφη τύπου ΝΤΑΚΟΤΑ και εν τύπου C130 έρριψαν, περί την 06.00 ώραν,
αλεξιπτωτιστάς εις περιοχήν Δυτικώς χωρίου ΚΙΟΝΕΛΙ.

Την 06.05 ω δύο εχθρικά αεροσκάφη εβομβάρδισαν το Στρατόπεδον της ΕΛΔΥΚ αιφνιδιαστικώς διά
δύο βομβών 1.000 λιβρών. Η πρώτη βόμβα έπεσεν επί της Αιθούσης Επιχειρήσεων, την κατέστρεψεν
ολοσχερώς, ομοίως κατέστρεψεν το Διοικητήριον, τα πέριξ ΤΟΛ (Γραμματείας, ΕΣΑ, Ταμείου,
Οδοντιατρείου, Εποπτείου, Καντίνας), τρία τζιπ, το ηλεκτρικόν δίκτυον και δίκτυον επικοινωνιών. Η
ετέρα κατέστρεψεν κτίριον ΛΒΟ - Κέντρον Επικοινωνιών και αριθμόν οχημάτων. Προκάλεσαν επίσης
απωλείας εις το προσωπικόν (νεκροί - τραυματίαι).

Την 08.30 ω έτερα δύο εχθρικά αεροσκάφη επολυβόλησαν το Στρατόπεδον και έρριψαν ρουκέτας.
Επροξενήθησαν ζημίαι και ελαφραί απώλειαι εις προσωπικόν.

3. ΗΜΕΤΕΡΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ: Την 05.00 ω ο Δ/κτής της ΕΛΔΥΚ διατάσσει διασποράν Μονάδων εντός
του Στρατοπέδου, ήτις επραγματοποιήθη εντός 30΄. Την 05.45 διατάσσεται εφαρμογή του
Σταδίου "Δ" Α/Α Αμύνης (όπλα τεταγμένα. Α/Α βολή μόνον εις περίπτωσιν προσβολής). (...)

Την 09.00 ω εγένετο επιθετική αναγνώρισις, κατόπιν προφορικής Διαταγής ΓΕΕΦ, διά δύο Λόχων και
ενός ουλαμού αρμάτων προς ΚΙΟΝΕΛΙ, με σκοπόν την εγκατάστασιν στοιχείου ασφαλείας εκείθεν
της γραμμής αμύνης του στρατοπέδου και αναγνώρισιν της αμυντικής τοποθεσίας του εχθρού. Η
ενέργεια ανεκόπη υπό πυρκαϊάς εκτεταμένης εις θάμνους και χόρτα προ της τοποθεσίας, ην δεν
ηδυνήθησαν να διαβούν τα άρματα.

Την 17.00 δι' επιτελούς Τχου (ΠΖ) Μιχαήλ, απεστάλη Δ/γή επιθέσεως, δι' ης καθωρίζετο ότι περί
την 18.30 θα εξεδηλούτο γενική επίθεσις διά δυνάμεων της ΙΙΙ ΑΤΔ και ΕΛΔΥΚ προς κατάληψιν
ΚΙΟΝΕΛΙ. Ούτω την 18.30 εκτοξεύεται γενική επίθεσις με δύο ΤΟ εν α΄ κλιμακίω (με δύο Λόχους
έκαστον) τη συνεργασία "ΙΛΗΣ" αρμάτων και τη υποστηρίξει Πυ/κού (Μοίρα). Η επίθεσις εξελίχθη
επιτυχώς αρχικώς και τα τμήματα υπερέβησαν την πρώτην σειράν πολυβολείων της τοποθεσίας,
ανεκόπη δε προ Α/Τ τάφρου και δευτέρας σειράς πολυβολείων, εις ην επαγιδεύθησαν δύο άρματα
και δύο έτερα κατεστράφησαν. Ουδέν εκ των αρμάτων ηδυνήθη να διαβή την τάφρον. Το Πεζικόν
προχωρήσαν και πέραν της τάφρου εδέχθη καταιγιστικά πυρά παρά πολ/λων και η περαιτέρω κίνησις
κατέστη αδύνατος. Η επίθεσις διήρκεσε μέχρι της 02.00 ω της 21.7.74 και τα τμήματα έσχον
μεγάλας απωλείας, δεδομένου ότι αι λοιπαί κατευθύνσεις δεν ευοδώθησαν, άμα τη εκδηλώσει και
λόγω επικειμένης επελεύσεως του φωτός της ημέρας, καθ' ην η εχθρική αεροπορία θα προεκάλει
σοβαράς απωλείας, απεφασίσθη η σύμπτυξις των τμημάτων, ήτις επερατώθη με το Π.Φ. κατόπιν
διαταγής του ΓΕΕΦ.

4. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ:

α. Διετάχθη τηλεφωνικώς η διανομή του εις χώρον της ΕΛΔΥΚ, φυλασσομένου οπλισμού του ΓΕΕΦ
εις διάφορα τμήματα (επιστρατευομένους, εφέδρους, οργανώσεις κτλ.) με σειράν προτεραιότητος
ΠΑΟ 106 χιλ., όλμοι 4,2΄΄ και ελαφρός οπλισμός.

β. Εκ των ως άνω βομβαρδισμών της πρώτης ημέρας η ΕΛΔΥΚ έσχεν τας κάτωθι απωλείας: Αξκοί
τραυματίαι 2, Μόν. Υπξκοί τραυματίαι 3, Οπλίται νεκροί 3, τραυματίαι 10.

γ. Ομοίως κατά την νυκτερινήν επίθεσιν 20/21 προς ΚΙΟΝΕΛΙ εσημειώθησαν αι κάτωθι απώλειαι:

Αξκοί τραυματίαι 5, Μόν. Υπξκοί νεκροί 1, Οπλίται νεκροί 7, τραυματίαι 12, αγνοούμενοι 11.

21 ΙΟΥΛΙΟΥ 1974

1. (...) 2. ΕΧΘΡΟΣ: Περί την 04.50 ω και μέχρι 10.00 ω προσβολή Στρατοπέδου ΕΛΔΥΚ υπό
αεροσκαφών διά ρουκετών και πολυβολισμών. Ομοίως προσέβαλον και το κατεχόμενον υπό της
ΕΛΔΥΚ στρατόπεδον της ΤΟΥΡΔΥΚ (...)

3. ΗΜΕΤΕΡΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ: Ημέτερο πυροβολικόν, καθ' όλην την διάρκειαν της ημέρας,
προσέβαλεν εχθρόν και συγκεντρώσεις επιβιβαζομένων δι' ελικοπτέρων εχθρικών δυνάμεων,
προκαλέσαν σοβαράς απωλείας. Η ΕΛΔΥΚ ησχολείτο με διευθέτησιν θέσεων βορείως του
Στρατοπέδου της και ετήρει ετοιμότητα επεμβάσεως διά ΤΠ και Αρμάτων τη Δ/τη του ΓΕΕΦ (...)

22 ΙΟΥΛΙΟΥ 1974

1. (...) 2. ΕΧΘΡΟΣ: Περί την 09.45 ω η εχθρική αεροπορία προσέβαλεν επανειλημμένως το
Στρατόπεδον της ΕΛΔΥΚ διά πολυβολισμών και ρουκετών. Ομοίως το Στρατόπεδον εβλήθη δι'
όλμων 4,2΄΄.

Οι βομβαρδισμοί ενετάθησαν κατά τας απογευματινάς ώρας (13.45), καθ' ας το Στρατόπεδον
εβομβαρδίσθη διά βομβών μεγάλης ισχύος (1.000 λιβρών) ως και διά 3 (τριών) εμπρηστικών
βομβών, εξ ων δύο έπεσαν εκτός Στρατοπέδου. Εκ των βομβαρδισμών της ημέρας προεκλήθησαν
σημαντικαί ζημίαι εις υλικά και απώλειαι εις προσωπικόν.

Την 20.00 ω ισχυρά εχθρική δύναμις υποστηριζομένη υπό όλμων 4,2΄΄ και 81 χιλ. επετέθη κατά
του Στρατοπέδου της ΕΛΔΥΚ. Η μάχη υπήρξε σφοδροτάτη και διήρκεσε μέχρι την 03.30 της
23.7.74. Ο εχθρός εγκατέλειψε επί του πεδίου της μάχης δύο νεκρούς και ικανόν αριθμόν οπλισμού,
υλικού επικοινωνιών κτλ. Περί την 15.30 ο εχθρός εξεδήλωσεν επιθετικήν ενέργειαν προς ΜΠΑΣ ΠΑΪ.
Προς αντιμετώπισιν της ως άνω απειλής η ΕΛΔΥΚ διέταξε τον εφεδρικόν Λόχον και ουλαμόν
αρμάτων να κινηθή προς την κατεύθυνσιν ταύτην. Ο Λόχος, συνεργαζόμενος μετά των αρμάτων,
εκινήθη και πέραν της πρασίνης γραμμής και ακολούθως διετάχθη να επανέλθη εις τας θέσεις του.
Κατά την εν λόγω επιχείρησιν εγκατελείφθησαν δύο άρματα εντός της ΤΟΥΡΔΥΚ. Το εν λόγω
μηχανικής βλάβης, το έτερον λόγω πτώσεων εντός τάφρου. Εχθρική αεροπορία προσέβαλε διά
πολυβολισμών τον ουλαμόν αρμάτων.

3. ΗΜΕΤΕΡΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ: Συνεχίσθη η αμυντική εγκατάστασις της ΕΛΔΥΚ εις τα βορείως του
Στρατοπέδου και εντός αυτού υψώματα.

Την 15.55 ω ελήφθη Σήμα περί καταπαύσεως πυρός. Η ΕΛΔΥΚ διέταξε άπαντα τμήματά της όπως
συμμορφωθούν απόλυτα, πλην μετά παρέλευσιν ώρας εδέχθη βομβαρδισμόν υπό πυκνών πυρών
όλμων 4,2΄΄ και πολυβολισμών υπό Α/Φ.

4. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ: Εκ των προσβολών του Στρατοπέδου υπό της αεροπορίας και όλμων
4,2΄΄ εσημειώθησαν αι κάτωθι απώλειαι:

Μόν. Υπξκοί νεκροί 1, Οπλίται τραυματίαι 23.

23 ΙΟΥΛΙΟΥ 1974

1. (...) 2. ΕΧΘΡΟΣ: Εχθρικά τμήματα κινούμενα από χωρίον ΚΙΟΝΕΛΙ προς χωρίον ΓΕΡΟΛΑΚΚΟΣ
αντήλλαξαν πυροβολισμούς με τα ανατολικώς χωρίου ΓΕΡΟΛΑΚΚΟΥ τμήματα εθνοφρουράς και
ήχθησαν μέχρι της οδού ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ-ΜΟΡΦΟΥ εις το ύψος Δυτικώς του Στρατοπέδου του 11ου
ΤΣ. Ακολούθως ενίσχυσαν τον ως άνω θύλακα διά προσωπικού του Τ/Θ. Ομοίως συνεχίσθη η
ενίσχυσις του θύλακος ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ-ΑΓΥΡΤΑΣ.

3. (...)

4. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ: Όχημα Διοικητικής Μερίμνης κινηθέν από ΕΛΔΥΚ προς Κοκκινοτριμιθιά
προς παραλαβήν άρτου, απωλέσθη συλληφθέν προφανώς υπό των Τούρκων κατά την επιστροφήν.
Επί του οχήματος επέβαινον ο οδηγός Στρ/της Καρανδρέας και ο συνοδηγός Στρ/της Κλάψης.

31 ΙΟΥΛΙΟΥ 1974

1. (...) 2. ΕΧΘΡΟΣ: Εχθρός, παρά την υπογραφείσαν συμφωνίαν περί καταπαύσεως του πυρός,
προωθήθη από 10.00 ω περί τα 800 μ. πέραν των προτέρων κατεχομένων θέσεων καθ' όλον το
μήκος από ΝΑ ΤΟΥΡΔΥΚ και μέχρι δρόμου ΓΕΡΟΛΑΚΚΟΥ. Εις την γραμμήν ταύτην ανώρυξεν
όρυγμα το οποίον επήνδρωσεν. Γενομένη διαμαρτυρία προς ΕΔ είχεν ως αποτέλεσμα να αφιχθή εις
ΕΛΔΥΚ Αξκός της ΕΔ όστις διεπίστωσεν την παράβασιν και ακολούθως επεσκέφθη τον Τούρκον
Σχην Δ/τήν των εν λόγω τμημάτων. Ο ανωτέρω υπεσχέθη ότι δεν θα συνέχιζεν την προσχώρησιν και
ότι η εν λόγω περιοχή ηλέγχετο υπ' αυτών διά περιπόλων κατά το τελευταίον τριήμερον. Τούτο
δεν ήτο αληθές. Την 16.30 ω Δ/ρία του εχθρού ενισχυμένη δι' ομάδας πολ/λων εξεδήλωσε κίνησιν
προς προωθημένον παρατηρητήριον του 2ου ΤΟ επί υψώματος ΑΣΠΡΑ ΧΩΜΑΤΑ, το οποίον
προσήγγισεν περί τα 150-200 μ. κυκλωτικώς. Το παρατηρητήριον διετάχθη να συμπτυχθή, πλην
λόγω επελεύσεως του σκότους και αναστολής της κινήσεως του εχθρού, το παρατηρητήριον
παρέμεινεν εις την θέσιν του. Γενομένη διαμαρτυρία προς ΕΔ μέσω ΓΕΕΦ είχεν ως αποτέλεσμα την
άφιξιν ενός Λγού της ΕΔ, όστις λόγω του σκότους ουδέν έπραξεν, υποσχεθείς να περιέλθη την
γραμμήν την πρωίαν της επομένης ιπτάμενος δι' ελικοπτέρου. (...)

3. ΗΜΕΤΕΡΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ: Ουδεμία αλλαγή.

4. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ: Συνεχίσθη κανονικώς.

Κατάλογος των 1587 Κυπρίων Αγνοουμένων

http://www.missing-cy.org/home.html

agamemnon ΚΥΠΡΟΣ 21/7/2003 12:31:00 μμ

Μήνυμα

Τι να πει κανεις γιαυτην τη μαυρη σελιδα.
μαυρη σελιδα οχι απο αυτους που πολεμησανε,οχι απο αυτους που σκοτωθηκανε,οχι απο αυτους
που μπορει ακομα και σημερα να σαπιζουν σε καποια τουρκικη φυλακη(αυτους που το κρατος
θεωρει ΑΓΝΟΟΥΜΕΝΟΥΣ. ΑΓΝΟΗΜΕΝΟΙ ειναι απο την πατριδα τους).
Αλλα απο την εκαστοτε ηγεσια στρατιωτικη-πολιτικη,Ελληνικη -κυπριακη και μην ξεχναμε και τους
περιφιμους΄'ΣΥΜΜΑΧΟΥΣ" μας.
Μια απο της μεγαλυτερες ΠΡΟΔΟΣΙΕΣ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ.
Για την οποια δεν πληρωσε κανενας,εκτος απο της μαναδες που χασανε τα παιδια τους σε ενα
στημενο παιχνιδι .
Οι πολιτικοι της μεταπολιτευσης τα ριξανε ολα στη χουντα (το ευκολο θυμα)
οι κυπριοι ανακηρυξανε τον Μακαριο Εθναρχη,αν ειναι δυνατον.
απο τους μεγαλητερους ΠΡΟΔΟΤΕΣ!!!!!!!!!!!!!!!
Και αυτο το λενε και οι κυπριοι αγωνιστες που πολεμησαν κατα των Αγγλων,και για την Ενωση.

Ποτε θα ανοιξη επιτελους ο φακελος ΚΥΠΡΟΣ.
ποτε θα πληρωσουν επιτελους οι προδοτες.
ποτε θα ανγνωριστουν και επισημα οι ηρωες της ΕΛΔΥΚ.

καποιοι ξεχνανε ευκολα και γρηγορα,και μιλανε για ελλοηνοτουρκικη φιλια σημερα.

ομως μερικοι εστω και λιγοι

ΔΕΝ ΞΕΧΝΟΥΝ

ΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ
ΤΗΝ ΙΜΒΡΟ
ΤΗΝ ΤΕΝΕΔΟ
ΤΗΝ ΣΜΥΡΝΗ
ΤΗ ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ
ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ
ΤΑ ΙΜΙΑ

ΤΙΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ
ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΒΙΑΣΕΙΣ

ΔΕΝ ΞΕΧΝΟΥΝ ΤΟΥΣ ΝΕΚΡΟΥΣ ΤΟΥΣ

ΔΕΝ ΞΕΧΝΟΥΝ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΗΝΕΣ

ΔΕΝ ΞΕΧΝΟΥΝ

ΜΗΝΥΤΗΡΙΟΣ ΕΞΩΔΙΚΟΣ ΑΝΑΓΓΕΛΙΑ

Ενώπιον Πάσης Αρμοδίας Αρχής

Εξώδικος αναγγελία αξιοποίνων πράξεων παρά του κ. Γεωργίου Αλφαντάκη, δικηγόρου Αθηνών,
υπερασπιστού κατηγορουμένων Αξιωματικών των Ενόπλων Δυνάμεων, συνεπεία των τελευταίων
καταμηνύσεων αυτών, συμφώνως τω άρθρω 40 του Κ.Π.Δ.

Προς: Τον Αξιότιμον κ. Προϊστάμενον της Εισαγγελίας Πλημμελειοδικών Αθηνών

Κατ' εντολήν πελατών μου, ανωτέρων και ανωτάτων αξιωματικών κατηγορουμένων και
συκοφαντουμένων εσχάτως, εν χορώ, εκ διαφόρων κατευθύνσεων και συνεπεία της αδυναμίας
αυτών όπως προβώσιν εις δημοσίας δηλώσεις, αναγγέλω υμίν τα κάτωθι:

1. Εις προγενεστέρας δηλώσεις μου, δημοσιευθείσας μόνον από μίαν πρωινήν εφημερίδα των
Αθηνών, (Ελεύθερος Κόσμος, της 27.10.1974), αφορώσας το Κυπριακόν Θέμα εζήτησα από την
Κυβέρνησιν να είπη την αλήθειαν εις τον Ελληνικόν Λαόν δια την μαρτυρικήν Κύπρον. Εζήτησα
επίσης ν' απομακρύνη πάραυτα τους εν ενεργεία αξιωματικούς των Ενόπλων Δυνάμεων, οι οποίοι,
κατά το δεκαήμερον από 15 έως 23 Ιουλίου 1974, επρόδωσαν την Χώραν, κατά την έννοιαν του
άρθρου 26 εδαφ. ε΄ του Στρατιωτικού Ποινικού Κώδικος, γινόμενοι περαιτέρω υπαίτιοι, ως κατωτέρω
θέλει καταδειχθή και άλλων στρατιωτικών αδικημάτων.

2. Παρήλθεν έκτοτε εν δεκαήμερον και ουδέν ηκούσθη εις απάντησιν των δηλώσεων αυτών, τόσον
από επισήμου κυβερνητικής πλευράς, όσον και από πλευράς των ευκρινώς διαφαινομένων έκτοτε ως
καταγγελομένων, οίτινες επιθυμούν καταδήλως την συσκότισιν περί το Κυπριακόν και την
παραπλάνησιν του Ελληνικού Λαού.

3. Υπεσχέθην τότε, ότι θα επανέλθω, με πλήρως αποκαλυπτικά στοιχεία, εάν δεν ετύγχανον
προσοχής. Εδέχθην ανωνύμους απειλάς και πιέσεις ν' απόσχω πάσης περαιτέρω συνεχείας. Μοι
εδημιούργησαν την αίσθησιν κινδύνου και δι' αυτό θεωρώ πλέον ιεράν υποχρέωσίν μου ν'
αποκαλύψω τα όσα αυτήν την στιγμήν δύνανται να λεχθούν. Και ειδικώτερον:

Α. Μετά την ενέργειαν κατά του Μακαρίου, ο Αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων στρατηγός
Γρηγόριος Μπονάνος, προειδοποιήθη και ενημερώθη αρκούντως δια την επικειμένην τουρκικήν
εισβολήν και δή:

α) Δι' επανειλημμένων σημάτων του βοηθού Στρατιωτικού Ακολούθου της Ελληνικής Πρεσβείας του
Λονδίνου (από 15 έως 19 Ιουλίου 1974) ταγ/χου κ. Αθανασίου Περδίκη.

β) Υπό του Έλληνος ταξιάρχου κ. Σωτηριάδη, υπηρετούντος εις το Αρχηγείον του ΝΑΤΟ Σμύρνης,
όστις ενημερώθη υπό του Αμερικανού Στρατηγού - Διοικητού των Δυνάμεων ΝΑΤΟ Νοτίου
Ευρώπης, περί της πραγματοποιήσεως τουρκικής εισβολής εις Κύπρον, εντός 48 ωρών, με την
εντολήν όπως ενημερώση τον Έλληνα Αρχηγόν των Ενόπλων Δυνάμεων. Ο ταξίαρχος κ. Σωτηριάδης
έσπευσεν εις την Ελλάδα και ενημέρωσε την 18.07.1974 τον κ. Μπονάνο.

γ) Υπό του Γεν. Επιτ. Εθνοφρουράς, όπερ από του παρελθόντος έτους είχεν ενημερωθεί
λεπτομερώς υπό Βρεττανού ανωτάτου αξιωματικού, περί του τουρκικού σχεδίου εισβολής, όπερ και
πράγματι εφηρμόσθη υπό των εισβολέων τελικώς.

δ) Από την Ναυτικήν Διοίκησιν Κύπρου, από της 10ης νυκτερινής της 19ης Ιουλίου 1974, ήτις δια
του Διοικητού αυτής αντιπλοιάρχου κ. Γ. Παπαγιάννη, ειδοποίησε τον κ. Μπονάνο, περί
κατευθύνσεως της τουρκικής αρμάδας προς τας ακτάς της Κυρηνείας.

ε) Από το Γεν. Επιτ. Εθνοφρουράς και την Ναυτικήν Διοίκησιν Κύπρου τας πρώτας πρωινάς ώρας
της 20ης Ιουλίου 1974, με την πολεμικήν κραυγήν "Ευρίσκονται εις απόστασιν 20 μιλλίων,
πλησιάζουν 15... 10... 5 έφθασαν".

Β. Παρά ταύτα το Αρχηγείον Ενόπλων Δυνάμεων (Α/Γ.Ε.ΕΘ.Α. Μπονάνος) ηγνόησε την
προειδοποίησιν και δεν ενίσχυσε την Κυπριακήν Εθνοφρουράν κατά το πενθήμερον, από 15 έως 20
Ιουλίου 1974, και εδέχθη την αντικατάστασιν 700 εμπείρων ανδρών της ΕΛΔΥΚ, την 18 έως 19
Ιουλίου 1974, υπό απείρων κληρωτών, αγνοούντων και τας τοπικάς κυπριακάς συνθήκας.

Γ. Οι αρχηγοί των Ενόπλων Δυνάμεων και Αρχηγείου Στρατού κ.κ. Μπονάνος και Γαλατσάνος, ότε,
πέραν των ως άνω προενημερώσεων, ειδοποιήθησαν την πρωίαν της 20ης Ιουλίου 1974 παρά του
Γεν. Επιτ. Εθνοφρουράς, ότι ρίπτονται Τούρκοι αλεξιπτωτισταί και ενώ προηγουμένως η τουρκική
αεροπορία είχε βομβαρδίσει αγρίως το στρατόπεδον της ΕΛΔΥΚ, δεν διέταξαν τας Ελληνοκυρπιακάς
Δυνάμεις ν' αρχίσουν το πύρ. Δεν διέταξαν πύρ μέχρι της 8.50΄ πρωινής της 20.07.1974.

Την 8.50΄, ως άνω πρωινήν, ο μόλις αφιχθείς εις την αίθουσαν επιχειρήσεων του Αρχηγείου Ενόπλων
Δυνάμεων αντ/χης Λουκουτος, προσωπικώς, είπε τηλεφωνικώς εις τον Διοικητήν του Γεν. Επιτ.
Εθνοφρουράς ταξίαρχον κ. Γεωργίτσην "Κτυπάτε δι' όλων των μέσων". Έτσι επρόλαβαν να
προγεφυρωθούν ένιαι μονάδες των ριφθέντων Τούρκων αλεξιπτωτιστών.

Δ. Επίσης, ιδία πρωτοβουλία των Ελληνοκυπριακών μονάδων Κυρηνείας, επλήγη το πρώτον κύμα
της τουρκικής αποβάσεως με αποτέλεσμα οι Τούρκοι να έχουν 2 - 3.000 τραυματίας.

Ε. Η Κυβέρνησις και η "Επανάστασις της 25ης Νοεμβρίου 1973" απεφάσισαν και διέταξαν μερικήν
επιστράτευσιν, την 20ην Ιουλίου 1974, ήτις ήρξατο εφαρμοζομένη από της 9ης πρωινής ώρας.
Αυτήν απήτουν αι περιστάσεις και τα στρατιωτικά δεδομένα. Ο στρατηγός Μπονάνος, μετά των
επιτελών του, την 11ην πρωινήν, της αυτής ημέρας (20.07.1974) απεφάσισε την γενικήν
επιστράτευσιν δι' άλλους λόγους.

ΣΤ. Την 21ην Ιουλίου 1974, ημέραν Κυριακήν, συνήλθεν, υπό την προεδρίαν του Προέδρου της
Δημοκρατίας κ. Γκιζίκη, το Συμβούλιον Εθνικής Ασφαλείας της Χώρας. Η ηγεσία του Έθνους κατά
τας στιγμάς εκείνας. Συμμετέσχον: οι κ.κ. Γκιζίκης, Ανδρουτσόπουλος, Μπονάνος, Γαλατσάνος,
Αραπάκης, Παπανικολάου και ο ταξίαρχος τότε κ. Δημήτριος Ιωαννίδης. Ενημερώθησαν:

α) Υπό του Αρχηγού του Ναυτικού αντιναυάρχου Αραπάκη, ειπόντος: "Ευρίσκομαι προ των ακτών
της Κυρήνειας με δύο υποβρύχια (τσέπης, γερμανικά), εξοπλισμένα δια 24 τορπιλλών-πυραύλων
έκαστον. Έχω τα ΙΙ τουρκικά πλοία της αποβάσεως εις τα περισκόπια και τα σκόπευτρα. Λογικώς και
μαθηματικώς δεν δύναται να εκφύγη ουδέν τουρκικόν πλοίον. (Κυβερνήται των υποβρυχίων
γνωστοί πλωτάρχαι του Πολεμικού Ναυτικού). Έχω λάβει πρόνοιαν και δια τον υπόλοιπον τουρκικόν
στόλον".

β) Υπό του Αρχηγού Αεροπορίας κ. Παπανικολάου, ειπόντος: "Τα "Φάντομς" ευρίσκονται εις την
Κρήτην και φέρουν βόμβας - πυραύλους, εκ των οποίων δεν δύνανται να γλυτώσουν τα τουρκικά
πλοία".

Δύο λεπτομέρειαι: Οι Τούρκοι δεν είχον τα μέσα ανασχέσεως ούτε των δύο υποβρυχίων ούτε
των "Φάντομς", διότι:

1. Τα εν λόγω υποβρύχια, πλέοντα εις βάθος 200 μέτρων και με ταχύτητα 21-22 μίλλια ωριαίως υπό
την επιφάνειαν της θαλάσσης - κοινόν μυστικόν - δεν δύνανται να επισημανθούν υπό των τουρκικών
αντιτορπιλλικών - καταστροφέων. Διότι τα ηχοληπτικά όργανα αυτών, μετά την ταχύτητα των 18
μιλλίων δεν λειτουργούν.

2. Οι Τούρκοι εστερούντο "Φάντομς" και ουδέν έτερον μέσον ανασχέσεως των
ελληνικών "Φάντομς" διέθετον.

γ) Υπό του Αρχηγού Στρατού κ. Γαλατσάνου, ειπόντος: "Εις τον Έβρον είμεθα έτοιμοι δια βολάς
πυροβολικού. Η άμυνα αυτού είναι πλήρως και μαθηματικώς εξησφαλισμένη. Οι Τούρκοι δεν
δύνανται να περάσουν".

Ζ. Απόφασις και Διαταγή της ηγεσίας του Έθνους: "Κύριε Αραπάκη, την πρωίαν της Δευτέρας 22
Ιουλίου 1974, ότε θέλει αρχίσει η κυρία απόβασις των Τούρκων, βυθίσατε τα προ του λιμένος της Κυρηνείας, ευρισκόμενα εις συγκέντρωσιν, τουρκικά αποβατικά και λοιπά σκάφη του
εχθρού". "Κύριε Παπανικολάου, κατά την αυτήν ώραν αποστείλατε έξ (6) "Φάντομς" από Κρήτης εις Κυρήνειαν (Διάρκεια πτήσεως από κρήτης εις Κύπρον: 9΄) και πλήξατε τα τουρκικά
σκάφη". "Κύριε Γαλατσάνε, αρχίσατε βολάς πυροβολικού εις τον Έβρον, δι' αντιπερισπασμόν. Όχι
άλλη επιθετική ενέργεια κατά του τουρκικου εδάφους". "Κύριε Μπονάνε εποπτεύσατε την εκτέλεσιν των διαταγών".

Η. Μετά ταύτα ελύθη η συνεδρίασις του Έθνους χωρίς ουδεμία διαταγή ν' αλλάξη.

Θ. Την πρωίαν της Δευτέρας 22 Ιουλίου 1974:

α. Ο κ. Αραπάκης διέταξε προσωπικώς τα δύο υποβρύχια να επιστρέψουν εκ Κύπρου, καταλείποντα
τον εχθρόν ελεύθερον και ανενόχλητον να πραγματοποιήση την - στρατιωτικώς αστείαν - απόβασίν
του.

β. Ο κ. Παπανικολάου εσταμάτησε τα 6 "Φάντομς" εις την Κρήτην, με αποτέλεσμα αι
Ελληνοκυπριακαί δυνάμεις να σφυρκοκοπούνται ανηλεώς υπό της απαιδεύτου τουρκικής
αεροπορίας, λέγων, απευθυνόμενος και προς κατωτέρους αξιωματικούς: "Πως να στείλω "Φάντομς";
Οι Βούλγαροι είναι έτοιμοι να μας επιτεθούν, έχουν συγκεντρωθεί εις τα σύνορα. θα πάθωμεν
συμφοράν", ενώ τούτο ήτο απολύτως ανακριβές.

γ. Ο κ. Γαλατσάνος δεν επέτρεψε τας βολάς πυροβολικού.

δ. Ο κ. Μπονάνος συνετόνισε τας ενεργείας των τριών Αρχηγών των Επιτελείων του δια να
προληφθή η πλήρης και δι' ελαχίστων ελληνικών θυσιών καταστροφή των τουρκικών δυνάμεων
εισβολής.

Ι. Μερικαί πρόσθετοι βαρυσήμαντοι λεπτομέρειαι:

α) Ο Ελληνικός Στρατός ουδέποτε ήτο καλύτερον εξωπλισμένος παρ' όσον μέχρι της 20ης Ιουλίου
1974.

β) Πολεμοφόδια και υλικά υπήρχον άφθονα, παρά τας αντιθέτους πληροφορίας τας έχουσας
εχθρικάς δια την χώραν πηγάς.

γ) Οι Τούρκοι είχον αεροναυμαχήσει μεταξύ των και είχον: 1) Καταβυθίσει εν αντιτορπιλλικόν. 2)
Αχρηστεύσει έτερα δύο. 3) Δύο αεροσκάφη κατερρίφθησαν από μέρους των πλησσομένων
αντιτορπιλλικών. 4) Το ελληνικόν πυροβολικόν - όχι επάκτιον - είχεν αχρηστεύσει έτερα δύο
τουρκικά αντιτορπιλλικά, εις την Κυρήνειαν.

Σ.Σ.: Ι.γ.1-3: Την Κυριακήν 21.07.1974 περί ώραν 15:00, τα τουρκικά πολεμικά
σκάφη "Κοτζάτεπε", "Αντάτεπε" και "Τσασμάκ" εσφαλμένως εκληφθέντα ως ελληνικά
επροσβλήθησαν υπό της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας με συνέπειαν την καταβύθισιν του
πρώτου, ως και την πρόκλησιν εκτεταμένων ζημιών εις τα έτερα δύο.

Δυστυχώς, περί την 18:00ην της αυτής ημέρας, δώδεκα μεταγωγικά αεροσκάφη τύπου "Νοράτλας"
της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας, μεταφέροντα εκ Κρήτης την 35ην Μοίραν Καταδρομών προς
ενίσχυσιν των εν Κύπρω μαχομένων ημετέρων δυνάμεων, εκλαμβάνονται παρά της ελληνοκυπριακής
αεραμύνης ως τουρκικά, βάλλονται και καταρρίπτεται εν εξ αυτών, έτερα δε δύο υφίστανται
σοβαράς ζημίας.

δ) Ο Αμερικανός υφυπουργός κ. Σίσκο, τον οποίον ηρνούντο πλέον να δεχθούν, από την 20ην
Ιουλίου 1974 και εντεύθεν, οι κ.κ. Γκιζίκης & Ανδρουτσόπουλος, ως επιτηρητήν των
Τουρκοαμερικανών, συνηντάτο την 21ην Ιουλίου 1974, και μετά την προαναφερθείσαν σύσκεψιν
της Ηγεσίας του Έθνους, τουλάχιστον μετά των κ.κ. Μπονάνου και Αραπάκη.

Εις το γραφείον του κ. Μπονάνου - άγνωστον ποίος τον επήγεν - ηκούσθη λέγων: "Σταματήσατε
τον στόλον και την αεροπορίαν σας και σας υπόσχομαι να υποχρεώσωμεν τους Τούρκους να
επιστρέψουν εις την Τουρκίαν".

ε) Ο αντιστράτηγος κ. Λάμπρος Σταθόπουλος, Διοικητής της ΚΥΠ τότε, ανέφερε εις την Ηγεσίαν ότι
είχε την πληροφορίαν ότι υπήρχε συγκέντρωσις βουλγαρικού στρατού εις τα Ελληνοβουλγαρικά
σύνορα και αεροσκαφών τύπου "Μιγκ". Οι επιτελείς του στρατηγού κ. Γαλατσάνου, υποψιασθέντες
δολίαν προέλευσιν της πληροφορίας, ηρώτησαν σχετικώς τα αρμόδια κλιμάκια της ΚΥΠ, τα οποία
την διέψευσαν. Επεκοινώνησαν ακολούθως με τα 2α Γραφεία των Ταγμάτων της
Ελληνοβουλγαρικής μεθοριου και ταύτα όχι μόνον διέψευσαν την πληροφορίαν του κ.
Σταθοπούλου, αλλά είπον ότι οι Βούλγαροι είχον αραιώσει εσχάτως τας μεθοριακάς φρουράς των.
(Πρόσθετος λεπτομέρεια: Ο κ. Σταθόπουλος είχε την πληροφορίαν από αγγλοαμερικανικάς πηγάς).

στ) Ο αντιστράτηγος κ. Αγαμέμνων Γκράτσιος, Διοικητής ΑΣΔΕΝ, συνέδραμε τότε τους κ.κ.
Σταθόπουλον και Παπανικολάου εις το θέμα των Βουλγάρων, λέγων ενώπιον αξιωματικών, κατά της
21ην και 22αν Ιουλίου 1974: "Οι Βούλγαροι θα μας πάρουν την Θεσσαλονίκην. Ο Στρατός μας δεν
αντέχει. Οι επίστρατοι είναι διαλελυμένοι και δεν έχουν ηθικόν".

Ότε ηρωτήθη υπό ταγματαρχών του Γεν. Επιτελείου πως δύναται να λέγη τοιαύτας ανακριβείας
όταν έχη και ο ίδιος επιστράτους εις την ΑΣΔΕΝ και γνωρίζει ότι πάντα ταύτα ήσαν ανακριβή.

Κ. Δια των πράξεών των οι μνημονευόμενοι Αρχηγοί τουλάχιστον επραγμάτωσαν την αντικειμενικήν
υπόστασιν των εγκλημάτων:

α) Της προδοσίας κατά της Χώρας (αρθρ. 26 εδαφ. ε΄ του Στρατ. Ποιν. Κώδικος).

β) Εγκαταλείψεως ορισθείσης θέσεως, ενώπιον του εχθρού (αρθρ. 81 Στρατ. Π.Κ.).

γ) Παραβάσεως στρατιωτικής εντολής (αρθρ. 72 Στρατ. Ποιν. Κώδικος).

δ) Στάσεως (αρθρ. 63 Στρατ. Ποιν. Κώδικος).

Λ. Τονίζω ιδιαιτέρως ότι τα ανωτέρω εισίν απολύτως ακριβή.

Την αλήθειαν και ακρίβειαν αυτών, πέραν των λοιπών στοιχείων και ανεξαρτήτως των εχόντων κατά
το παρελθόν συναφή αρμοδιότητα εκατοντάδων μαρτύρων γενναίων αξιωματικών, δύναται
ασφαλώς να βεβαιώση και ο έντιμος στρατιώτης Πρόεδρος της Δημοκρατίας στρατηγός κ. Φαίδων
Γκιζίκης.

Επειδή (...)

Δια ταύτα

Γνωστοποιώ τα ανωτέρω υπό την επιφύλαξιν παντός εν γένει δικαιώματός μου ως Έλληνος πολίτου.

Αρμόδιος δικαστικός επιμελητής επιδότω νομίμως την παρούσαν προς τον αξιότιμον κ.
Προϊστάμενον της Εισαγγελίας Πλημμελειοδικών Αθηνών, προς γνώσιν του και δια την διενέργειαν
των νομίμων.

Εν Αθήναις τη 8η Νοεμβρίου 1974

Ο Αναγγέλων
Γ. Αλφαντάκης
Δικηγόρος Αθηνών

ΠΥΡΡΟΣ RE: ΚΥΠΡΟΣ '74 - ΕΝΑΣ ΒΕΤΕΡΑΝΟΣ ΤΗΣ ΕΛΔΥΚ ΑΦΗΓΕΙΤΑΙ
24/7/2003 7:29:00 μμ
Μήνυμα

ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟ ΣΤΟΥΣ ΚΟΤΖΑΜΠΑΣΗΔΕΣ ,ΠΟΥ ΠΟΥΛΗΣΑΝ ΤΟΝ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ ΓΙΑ ΝΑ
ΓΥΡΙΣΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ........

http://www.imerisia.gr/article.asp?id=154050&cat=01002000000

ΕΛΛΑΔΑ

Ο διάλογος Κίσιγκερ - Κόλμπι για τον "Αττίλα"

ΗΜΕΡΗΣΙΑ, 11/07/2004

Ουάσιγκτον Μιχάλη Ιγνατίου

Η CΙΑ γνώριζε, πριν ακόμα εκδηλωθεί η τουρκική εισβολή εναντίον
της ανυπεράσπιστης Κύπρου, ότι η στρατιωτική ηγεσία της Τουρκίας είχε
αποφασίσει να καταλάβει και την Αμμόχωστο και να μην περιοριστεί στα
στενά όρια της πόλης και της επαρχίας Κερύνειας.
Η "Ημερησία" αποκαλύπτει σήμερα, για πρώτη φορά, την περίφημη
συνομιλία του τότε υπουργού Εξωτερικών, Χένρι Κίσιγκερ, με τον τότε αρχηγό
των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, Γουίλιαμ Κόλμπι, ο οποίος γνώριζε,
επίσης, ότι οι τουρκικοί σχεδιασμοί δεν περιλάμβαναν την κατάκτηση
ολόκληρης της Κύπρου.
Παρασκευή 19 Ιουλίου 1974, 9.35 το βράδυ (ώρα Ουάσιγκτον). Στην
Κύπρο το ρολόι δείχνει 4.35 το πρωί της 20ης Ιουλίου. Ο αρχηγός της CΙΑ
δέχεται τηλεφώνημα από την ιδιαιτέρα του Κίσιγκερ, ο οποίος μόλις έχει
ειδοποιηθεί από τον υφυπουργό Εξωτερικών, Τζόζεφ Σίσκο, ότι η απόφαση
των Τούρκων στρατηγών έχει ληφθεί: "Η εισβολή αρχίζει στις 9.30 μ.μ."
(ώρα Ουάσιγκτον), δηλαδή στις 4.30 π.μ. (ώρα Κύπρου).
Ελληνοτουρκική σύγκρουση
Ο κ. Κόλμπι δείχνει να μην ανησυχεί για το ενδεχόμενο
ελληνοτουρκικού πολέμου και σύμφωνα με συνεργάτες του Κίσιγκερ, ο αρχηγός της CΙΑ
ήταν βέβαιος πως η ηγεσία της ελληνικής χούντας αποτελείτο από δειλούς,
οι οποίοι θα άφηναν την Κύπρο αβοήθητη, βορά στις διαθέσεις των
εισβολέων. Ο διάλογος του Κόλμπι με τον κ. Κίσιγκερ, ο οποίος την ημέρα της
εισβολής βρισκόταν με τον Ρίτσαρντ Νίξον στη θερινή του κατοικία, στον
Σαν Κλαμέντε της Καλιφόρνιας, είναι συγκλονιστικός και λύνει πολλές
απορίες στους ερευνητές. Αξίζει να τονιστεί ότι το συγκεκριμένο έγγραφο ήταν
αντικείμενο εντατικής έρευνας τα τελευταία 14 χρόνια, αλλά κατέστη
δυνατό να αποκαλυφθεί μόνο μετά από την απειλή ομάδας ερευνητών και
δημοσιογράφων για προσφυγή στα αμερικανικά δικαστήρια.
Κίσιγκερ: Γεια σου.
Κόλμπι:Γεια σου Χένρι.
Κίσιγκερ: Μπιλ πώς είσαι; Συγνώμη που σε άφησα να περιμένεις.
Κόλμπι:Δεν πειράζει.
Κίσιγκερ: Απλά ήθελα να διερευνήσω μαζί σου (το θέμα) και να
βεβαιωθώ ότι το παρακολουθείς από πάρα πολύ κοντά. Μπορείς να μας
πληροφορήσεις -είμαι στο Σαν Κλαμέντε- και να υπολογίσεις πώς θα εξελιχθεί αυτή
η υπόθεση;
Κόλμπι:Εντάξει. Καλά.
Κίσιγκερ: Επίσης... Είναι ικανή η Τουρκία να αποβιβάσει
στρατεύματα στην ακτή (της Κύπρου); Μπορεί; Το γνωρίζεις;
Κόλμπι:Εχει πολύ καλή πιθανότητα. (Διαγραφή υπόλοιπου κειμένου
απάντησης με παρέμβαση Κίσιγκερ. Σύμφωνα με συνεργάτες του υπουργού
Εξωτερικών, ο αρχηγός της CΙΑ εξήγησε στον Κίσιγκερ ότι οι πληροφοριοδότες
της μυστικής υπηρεσίας του ανέφεραν ότι οι Τούρκοι στρατηγοί έδωσαν
εντολή για αποστολή χιλιάδων στρατιωτών στην Κύπρο... Ο Κόλμπι υποστήριξε,
επίσης, ότι σε μερικές ώρες οι Τούρκοι θα έμπαιναν στην Κερύνεια.
Σύμφωνα με τους συνεργάτες του Κίσιγκερ, ο αρχηγός της CΙΑ ανέλυσε στον
υπουργό Εξωτερικών όλο το σχέδιο της εισβολής).
Κίσιγκερ: Πόσοι στρατιώτες αποτελούν ένα σύνταγμα; Δύο χιλιάδες;
Κόλμπι:Δύο με τρεις χιλιάδες, ναι.
Κίσιγκερ: Και πόσους στρατιώτες μπορούν να στείλουν;
Κόλμπι:(Διαγραφή κειμένου απάντησης). Σύμφωνα με συνεργάτες του
υπουργού Εξωτερικών, ο αρχηγός της CΙΑ είπε στον Κίσιγκερ ότι οι
Τούρκοι θα στείλουν μερικά συντάγματα στρατού.
Κίσιγκερ: Ποιος είναι ο ακριβής αριθμός;
Ο Κόλμπι δεν απαντά, αλλά μπαίνει κατευθείαν στο ψητό. Οι
συνεργάτες του Κίσιγκερ τον περιέγραψαν "ωμό" και "πολύ ψύχραιμο", παρά το
γεγονός ότι λίγα λεπτά πριν άρχισε η εισβολή και το ενδεχόμενο
αιματοχυσίας ήταν ανοικτό.
Κόλμπι:Κατά τα φαινόμενα πρώτος στόχος είναι η Κερύνεια στη
βόρεια ακτή. Αυτό είναι το πρώτο βήμα.
Κίσιγκερ: Αλλά τι νομίζεις ότι κυνηγούν; Δεν θα καταλάβουν όλη
την Κύπρο, ή αυτό θα κάνουν;
Κόλμπι:Οχι, όχι. Αυτό που θα κάνουν, είναι να καταλάβουν την
Αμμόχωστο και την Κερύνεια. Και να σχηματίσουν μία γραμμή μεταξύ των δύο.
Κίσιγκερ: Δηλαδή ένα είδος τετράπλευρου στη βορειοανατολική
Κύπρο.
Κόλμπι:Ναι. Θα επιδιώξουν να είναι σε ισχυρή θέση να παζαρέψουν
(ανταλλάγματα).
Κίσιγκερ: Τι νομίζεις ότι θα κάνουν οι Ελληνες.
Σύμφωνα με τους συνεργάτες του Κίσιγκερ, εκείνη τη στιγμή, ο
αρχηγός της CΙΑ ενημερώνεται ότι οι Τούρκοι βομβαρδίζουν την Κύπρο. Επίσης,
ότι ξεκίνησαν σφοδρές μάχες στην ακτή της Κερύνειας. Λέει στον
Κίσιγκερ:
Κόλμπι:Οι Ελληνοκύπριοι (local Greeks) θα πολεμήσουν. Εφτασαν
πληροφορίες ότι βομβαρδίζεται η Κερύνεια. Ειδικά η Εθνική Φρουρά θα
αντισταθεί. Είναι αυτή της οποίας ηγούνται Ελληνες αξιωματικοί...
Κίσιγκερ: Θα αντισταθούν λες;...
Κόλμπι:Θα έχουμε μία δυσάρεστη κατάσταση ειδικά στην Κύπρο. Για
να είμαι ειλικρινής, οι Ελληνες (σ.σ.: η Ελλάδα) είναι λίγο μακριά. Δεν
μπορούν να κάνουν πολλά από εκεί.
Κίσιγκερ: Ούτε και από τη Ρόδο;
Κόλμπι:Συγνώμη...
Κίσιγκερ: Ούτε και από τη Ρόδο;
Κόλμπι:Ναι, αλλά τα αεροδρόμιά τους είναι στην Αθήνα, σε εκείνη
την περιοχή.
Κίσιγκερ: Ποια είναι η δύναμη των δύο στρατών;
Κόλμπι:Οι Τούρκοι είναι περίπου 300 χιλιάδες και οι Ελληνες 100
χιλιάδες. Αλλά, η μεγάλη δύναμη του ελληνικού στρατού είναι
συγκεντρωμένη στο βορρά, στη Θράκη. Και εάν έχουμε ανακάτεμα (σ.σ.: ελληνοτουρκικό
πολεμικό επεισόδιο), εκεί θα λάβει χώρα. Εκεί, στη βόρεια Ελλάδα, κοντά
στη Θεσσαλονίκη.
Κίσιγκερ: Εχεις καμία καλή ιδέα για το τι πρέπει να κάνουμε;
Κόλμπι:Το πιο σημαντικό πράγμα (που πρέπει να κάνουμε) είναι να
μην επιτρέψουμε στους Ελληνες να μπουν σε πόλεμο. Να τους πούμε ότι
έγινε έγινε, ελάτε να διαπραγματευθούμε και να συζητήσουμε τι πρέπει να
γίνει.
Κίσιγκερ: Εντάξει.
Κόλμπι:Η βασική θέση πρέπει να είναι ότι πρόκειται για εσωτερική
υπόθεση της Κύπρου. Καταλαβαίνεις. Ωστε να μπορούν να δικαιολογηθούν
και να πουν: "Είναι απλά μία εσωτερική υπόθεση. Δεν έχει σχέση με την
Ελλάδα".
Κίσιγκερ: Ναι. Εντάξει. Σε ευχαριστώ.
Κόλμπι:Στην πραγματικότητα, οι Ελληνες θα μπορούσαν να πουν:
"Εγινε ένα λάθος εκεί στο νησί, αλλά εμείς είμαστε υπεράνω" (τέτοιων
καταστάσεων). Νομίζω ότι το πιο σημαντικό πράγμα είναι να περιορίσεις (τον
πόλεμο) στην Κύπρο και να μην επιτρέψεις να ξεφύγει από εκεί.
Κίσιγκερ: Εντάξει. Σε ευχαριστώ.
Κόλμπι:Θα σου στείλω οτιδήποτε άλλη πληροφορία έχω Χένρι.
Κίσιγκερ: Σε ευχαριστώ. Γεια σου.
Ο Νίξον και ο Κίσιγκερ έτρεμαν τον Μακάριο
Η "Ημερησία" έχει στην κατοχή της και το απομαγνητοφωνημένο
κείμενο της συνομιλίας του κ. Κίσιγκερ με τον πρόεδρο Ρίτσαρντ Νίξον, ο
οποίος παραδέχεται με περισσή θλίψη ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι μόνες
στη "μάχη" για αποτροπή της επιστροφής του Αρχιεπίσκοπου Μακάριου, ο
οποίος, μετά το χουντικό πραξικόπημα, εγκατέλειψε άρον άρον το νησί και
βρήκε καταφύγιο στο Λονδίνο.
Ανησυχία
Δύο ημέρες πριν, στις 17 Ιουλίου, στις 4.30 το απόγευμα, ο
πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον τηλεφωνεί στον υπουργό Εξωτερικών. Είναι ανήσυχος με
τη στάση των Ευρωπαίων, οι οποίοι υποστηρίζουν με κλειστά μάτια τον
Μακάριο. Ούτε ο Κίσιγκερ κρύβει την ανησυχία του. Λέει στον Νίξον:
Κίσιγκερ: Ο κίνδυνος είναι αυτός. Εάν όλοι τρέξουν να αγκαλιάσουν
τον Μακάριο ως τον νόμιμο ηγέτη (της Κύπρου) και οι Σοβιετικοί
παρουσιαστούν ως οι μόνοι που θα προσφέρουν τη βοήθειά τους για την επιστροφή
του στην εξουσία, τότε δεν υπάρχει βάση για να αντιστεκόμαστε (στην
επιστροφή του Μακαρίου).
Νίξον: Αντιλαμβάνομαι τον κίνδυνο. Δεν έχουμε υποστήριξη.
Κίσιγκερ: Δεν μπορούμε να εναντιωθούμε ανοικτά, αλλά μπορούμε να
καθυστερήσουμε (την επιστροφή του Μακάριου), ώστε να αποκρυσταλλώσουμε
μία εσωτερική λύση (σ.σ.: εννοεί τη λύση Κληρίδη).
Απευθυνόμενος στον προϊστάμενό του, ο Αμερικανός υπουργός
Εξωτερικών δεν κρύβει τα λόγια του:
"Το πρόβλημα στην Κύπρο είναι ότι οι Ευρωπαίοι έχουν κοινή στάση.
Θέλουν να επιστρέψει ο Μακάριος και ζητούν από εμάς να πιέσουμε τους
Ελληνες (σ.σ.: εννοεί τον Ιωαννίδη). Η ανησυχία μου είναι ότι τώρα ο
Μακάριος θα στηριχθεί στους κομμουνιστές και το ανατολικό μπλοκ. Ολες οι
αποδείξεις που έχουμε είναι ότι η αντιπολίτευση (σ.σ.: οι
πραξικοπηματίες) ελέγχει το νησί. Η εισήγησή μου είναι, πρώτον, να στείλουμε κάποιον
εκεί ο οποίος θα εξηγήσει ξεκάθαρα τη θέση μας και δεύτερον, πρέπει να
δουλέψουμε για ένα συμβιβασμό: Ούτε ο Μακάριος, ούτε ο άλλος (σ.σ.:
εννοεί τον Νίκο Σαμψών) να αναλάβουν την εξουσία. (Οι Ευρωπαίοι) μας θέλουν
να ισοπεδώσουμε τους Ελληνες (σ.σ.: εννοεί την χούντα), αλλά εάν
ανατραπούν (οι δικτάτορες) τότε αυτό θα θέσει σε κίνδυνο τη θέση μας" (για μη
επάνοδο του Μακάριου).
Οι συνεργάτες του, περιγράφουν τον Κίσιγκερ ως "ταύρο εν
υαλοπωλείω". Λέει στον Νίξον:
Κίσιγκερ: "Εάν καταρρεύσουν οι Ελληνες (σ.σ.: η χούντα), τότε η
αριστερά θα μπορούσε να αναλάβει την εξουσία (στην Ελλάδα), ή ένα μάτσο
"κολονέλοι" που έχουν σχέση με τον Καντάφι"...
Νίξον: Μου φαίνεται ότι ο τρόπος με τον οποίο πρέπει να
ενεργήσουμε είναι να προσπαθήσουμε να...
Κίσιγκερ: Με την άδεια σας, αυτό θα προτείνω να κάνουμε.
Νίξον: Νομίζω ότι είναι μία καλή προσπάθεια.
Κίσιγκερ: Και εάν αποτύχουμε, τότε θα ακολουθήσουμε τη
συναινετική πολιτική (των Ευρωπαίων).
Νίξον: Σωστά.
Κίσιγκερ: Η ανάλυσή μου είναι η εξής: Εάν ο Μακάριος επανέλθει με
τον τρόπο αυτό (σ.σ.: εννοεί όπως επιθυμούν οι Ευρωπαίοι, ως νόμιμος
πρόεδρος), θα διώξει τους Ελληνες αξιωματικούς από το νησί και τότε οι
κομμουνιστές θα είναι η κυρίαρχη δύναμη. Και για να ισορροπήσει με τους
Τούρκους, θα εμπιστευθεί το ανατολικό μπλοκ.
Νίξον: Το έπιασα. Πολύ άσχημο ότι πρέπει να επιστρέψει (στην
Κύπρο).
Κίσιγκερ: (Το κείμενο της απάντησης έχει διαγραφεί). Σύμφωνα με
τους συνεργάτες του, ο Κίσιγκερ απλά ανέλυσε στον Νίξον τον τρόπο με τον
οποίο θα διασφάλιζε ότι ο Μακάριος δεν θα επέστρεφε ποτέ στην Κύπρο.
Τελικά, ο Αρχιεπίσκοπος, επέστρεψε στην Κύπρο στις 7 Δεκεμβρίου
1977.

Από τα αρχεία του Φόρεϊν Όφις

Ο ρόλος της Βρετανίας στην τουρκική εισβολή στην Κύπρο

01/01/05 10:06

Λονδίνο Η Βρετανία έδωσε, ως τρίτη εγγυήτρια χώρα της Κυπριακής
ανεξαρτησίας, ελευθερία κίνησης στην Τουρκία για να εισβάλει στην Κύπρο
υποσχόμενη ότι δεν θα την παρεμπόδιζε στην εφαρμογή των σχεδίων της. Αυτό
αποκαλύπτεται από τα απόρρητα έγγραφα της βρετανικής κυβέρνησης για το
1974 που δόθηκαν στη δημοσιότητα από το Σάββατο 1η Ιανουαρίου.
Οι απαιτήσεις Ετζεβίτ από το Λονδίνο

Έγγραφο που αναφέρεται στις κρίσιμες συνομιλίες του Τούρκου πρωθυπουργού,
Μπουλέντ Ετζεβίτ, με τον Βρετανό ομόλογο του, Χάρολντ Ουίλσον, στο
πρωθυπουργικό γραφείο στη Ντάουνιγκ Στριτ, τη νύκτα της 17ης Ιουλίου, που
διήρκεσαν τρεισήμισι ώρες και σε αυτές συμμετείχαν οι υπουργοί Εξωτερικών
και Αμυνας των δυο χωρών, παρουσιάζει τον Ετζεβίτ να ζητεί από τη
βρετανική πλευρά να επιτρέψει την έλευση τουρκικών στρατευμάτων μέσω των
βρετανικών βάσεων για να αποφευχθεί, όπως είπε, η αιματοχυσία.

Σε μια στιγμή ο Βρετανός πρωθυπουργός παρατήρησε ότι κατανοεί την έννοια
των όσων είχε πει ο ομόλογος του ότι δηλαδή «αν η κατάσταση για την
τουρκοκυπριακή κοινότητα επιδεινωθεί η Τουρκία θα αισθανόταν την ανάγκη να
παρέμβει». Αλλά, συνέχισε ο Ουίλσον, «δεν νομίζω ότι οι βάσεις μπορούν να
χρησιμοποιηθούν για τέτοιου είδους επέμβαση».

Ο Μπουλέντ Ετζεβίτ, αναφέρει σε συνέχεια το έγγραφο, απάντησε ότι δεν
μπορούσε να επιμείνει στο σημείο για χρησιμοποίηση των βάσεων, άλλωστε,
παρατήρησε, οι βάσεις δεν ήταν αναγκαίες για τον σκοπό που είχε υπόψη του.
«Ελπίζω -συνέχισε- ότι η βρετανική κυβέρνηση θα μπορούσε να βρει άλλα μέσα
να βοηθήσει την Τουρκία». Ο υπουργός Εξωτερικών, Τζέιμς Κάλαχαν, ρώτησε τι
είδους βοήθεια. Ελπίζω, εξήγησε ο Τούρκος πρωθυπουργός, ότι «η Βρετανία
δεν θα παρεμβάλει εμπόδια και ότι θα πείσει τις ΗΠΑ να κάνουν το ίδιο». Ο
Χάρολντ Ουίλσον είπε ότι η επιδίωξη του ομολόγου του είναι να μην παρέμβει
η Βρετανία για να αποκλείσει ότι σκέπτεται να κάνει η Τουρκία προς
αποκλεισμό των Ελλήνων. Οπότε ο Ετζεβίτ ρώτησε «μπορεί η Βρετανία να το
αναλάβει αυτό». Ο Κάλαχαν απάντησε ότι «αυτό δεν είναι αδύνατο».

Πόσο ηθελημένη ήταν αυτή η στάση της Βρετανίας και πόσο δύσκολο θα ήταν
για την Τουρκία να προχωρήσει στην εισβολή χωρίς μια τέτοια έμμεση
υποστήριξη, φαίνεται και από μια τηλεφωνική συνομιλία μεταξύ Ουίλσον και
Ετζεβίτ στις 24 Ιουλίου, τέσσερις μέρες μετά απ' αυτή, οπότε ο πρώτος με
αυστηρό ύφος προειδοποίησε τον δεύτερο ότι θα είχε συνέπειες αν οι
τουρκικές δυνάμεις δοκίμαζαν να καταλάβουν το αεροδρόμιο. Ο Τούρκος
πρωθυπουργός ήταν όλο απολογίες. Να σημειωθεί ότι ενώ κατά τις
καθοριστικές, για τα όσα ακολούθησαν, συνομιλίες της 17ης Ιουλίου, η
Βρετανία έδωσε στον Ετζεβίτ περίπου ό,τι ήθελε, σαν επίσημη πολιτική της
πρόβαλλε, και πριν από την εισβολή και, περισσότερο, μετά απ΄αυτή, την
ανάγκη τριμερών συνομιλιών γι΄ αντιμετώπιση της κατάστασης.

Αυτή η τακτική χαρακτήριζε τη βρετανική στάση, σε μεγαλύτερο ακόμη βαθμό,
εκείνες τις μέρες.
Η στάση έναντι Μακαρίου

Κατά τη συνάντηση με τον Μακάριο στις 17 Ιουλίου, την πρώτη μετά το
πραξικόπημα, στη Ντάουνιγκ Στριτ εκεί που το βράδυ έγινε η συνάντηση με
τον Ετζεβίτ, ο Βρετανός πρωθυπουργός διερμήνευσε με πολύ θερμά λόγια όχι
μόνο τη συμπάθεια του για τη δοκιμασία του Κυπρίου ηγέτη αλλά και την
υποστήριξη της κυβέρνησης του στον «εκλεγμένον Πρόεδρο της Κύπρου».

Την ίδια εκείνη μέρα ο υπουργός Αμυνας, Ρόυ Μέισον, ετοίμασε , κατ' εντολή
του επί των Εξωτερικών υπουργού, Τζέιμς Κάλαχαν, μελέτη για το τι θα
χρειαζόταν, στο ενδεχόμενο απόφασης του Λονδίνου για επανεγκατάσταση, με
στρατιωτικά μέσα, του Μακαρίου στην προεδρία, κάτι, βέβαια που όπως
κρίνεται από άλλα δεδομένα, είχε μόνο θεωρητική σημασία.

Αυτά, πάντως, δεν εμπόδισαν τον Βρετανό πρωθυπουργό να συζητά έξι μέρες
αργότερα, στις 25 Ιουλίου, με τον Τζέιμς Κάλαχαν και τον πρώην βασιλιά
Κωνσταντίνο τρόπους παραμερισμού του Κυπρίου ηγέτη. Σ' εκείνη τη συνάντηση
ο ίδιος ο Χάρολντ Ουίλσον είπε ότι αν ο Αρχιεπίσκοπος επέστρεφε στην Κύπρο
θα μπορούσε να δεσμευθεί να μείνει στην προεδρία για περιορισμένο χρονικό
διάστημα. Ο Κάλαχαν είπε πως και αν ακόμη επείθετο ο Αρχιεπίσκοπος να
παραιτηθεί - πράγμα αμφίβολο, όπως παρατήρησε και εκλεγόταν ο Γλαύκος
Κληρίδης, η παρουσία του στην Κύπρο θα αποτελούσε απειλή για την πολιτική
σταθερότητα.

Ο πρώην βασιλιάς προθυμοποιήθηκε να βοηθήσει τους συνομιλητές του στην
«εξεύρεση λύσης» γνωστοποιώντας, για πρώτη φορά, όπως είπε, ότι το 1966 ο
Αρχιεπίσκοπος του ζήτησε να μεσολαβήσει προς τον τότε πρόεδρο της
Αιγύπτου, Νάσερ, για τη δυνατότητα εκλογής του ως Πατριάρχη Αλεξανδρείας,
αλλά όταν επρόκειτο να γίνει η συνάντηση ο Αρχιεπίσκοπος είπε στον πρώην
βασιλιά να μην εγείρει το θέμα. Ουίλσον και Κάλαχαν είπαν ότι η καλύτερη
λύση θα ήταν αν ο Αρχιεπίσκοπος επείθετο να φύγει από την Κύπρο. Ο πρώην
βασιλιάς είπε ότι η μόνη δυνατότητα ήταν εκείνη της ανάδειξης του σε
Αρχιεπίσκοπο Αθηνών.

Σε άλλο έγγραφο για συνάντηση του Βρετανού πρωθυπουργού με τον πρώην
βασιλιά στις 18 Νοεμβρίου 1974, ο τελευταίος είπε ότι «ο Αρχιεπίσκοπος δεν
φαίνεται τώρα ότι θα αναλάβει την προεδρία όταν θα επιστρέψει στην Κύπρο».
Φόβοι για ΑΚΕΛ και Μόσχα

Έγγραφο της 23ης Ιουλίου που αναλύει γενικότερα τις βρετανικές θέσεις,
απορρίπτει την πλήρη δέσμευση έναντι του Μακαρίου «αν δεν μπορέσει να
αποκατασταθεί μακροπρόθεσμα στην Κύπρο». Από την άλλη, αναφέρει το
έγγραφο, ούτε και πρέπει να αποθαρρυνθεί ο Μακάριος διότι αυτό θα
δημιουργούσε τον κίνδυνο «στενότερης συνεργασίας με το ΑΚΕΛ και
μεγαλύτερης εμπλοκής της Σοβιετικής Ένωσης στην Ανατολική Μεσόγειο». Το
πραξικοπηματικό καθεστώς, συνεχίζει το έγγραφο, «φαίνεται ότι είναι
προέκταση του καθεστώτος των Ελλήνων συνταγματαρχών. Ο νεοανακηρυχθείς
πρόεδρος είναι ιδιαίτερα απαίσιο πράγμα. Μπορεί να ανακηρύξει την Ένωση.
Αλλά μπορεί να τα καταφέρει να επιβληθεί και στο τέλος μπορεί να
υποχρεωθούμε να συνεργασθούμε μαζί του για να διατηρήσουμε τις κυρίαρχες
βάσεις».
Από την πρώτη μέρα της εισβολής, όμως, η βρετανική κυβέρνηση έδωσε την
εντύπωση, όπως κρίνεται από τα έγγραφα, ότι ξαφνιάστηκε από την έκταση και
τη βιαιότητα της. Από ενωρίς το πρωί της 20ης Ιουλίου ο Κάλαχαν κάλεσε τον
Τούρκο πρεσβευτή από τον οποίο ζήτησε «άμεσο τερματισμό των εχθροπραξιών»
και τον Έλληνα επιτετραμμένο στον οποίο είπε ότι «το ελληνικό καθεστώς
φέρει ευθύνη για την όλη κατάσταση που οδήγησε στην εισβολή».

Επίσης, κάλεσε Αγκυρα και Αθήνα να στείλουν αντιπροσώπους τους για
συνομιλίες στο Λονδίνο. Στις 3 το απόγευμα της ίδιας μέρας συνήλθε το
μικρό Υπουργικό Συμβούλιο. Σε έκθεση του ο Κάλαχαν είπε ότι εξέφρασε την
«έντονη αποδοκιμασία του για την επέμβαση». Ανάμεσα στα μέτρα που λήφθηκαν
ήταν και η ενίσχυση των στρατευμάτων στην Κύπρο για προστασία των βάσεων.
Ο ρόλος της Ουάσινγκτον

Έγγραφο για τη διάσκεψη της Γενεύης αναφέρεται σε τηλεφωνική επικοινωνία
του Κάλαχαν με τον Αμερικανό Υπουργό Εξωτερικών Χένρι Κίσινγκερ στις 13
Αυγούστου όπου ο Βρετανός υπουργός παρουσιάζεται εξοργισμένος με τη στάση
του Τούρκου ομολόγου του, Γκιουνές, διότι δεν απεδέχθη πρόταση όπως ο
Κληρίδης και ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Γεώργιος Μαύρος διαβουλευθούν
με τους συνεργάτες τους σχετικά με την εισήγηση του ιδίου, [του Κάλαχαν]
για συμφωνία δυο ζωνών, μιας για τους Ελληνοκυπρίους και μιας για τους
Τουρκοκυπρίους και επανέλθουν στη Γενεύη την επομένη. Ο Γκιουνές απαιτούσε
όπως Κληρίδης και Μαύρος αποδεχθούν την πρόταση και μετά να διαβουλευθούν.
Ο Κάλαχαν ζήτησε από τον Κίσινγκερ να επικοινωνήσει με τον Ετζεβίτ πράγμα
που υπεσχέθη να κάνει ο Αμερικανός υπουργός αλλά, όπως είναι γνωστό,
ακολούθησε ο δεύτερος γύρος της εισβολής.

Σε συνάντηση του Μακαρίου με τον Κάλαχαν στις 9 Σεπτεμβρίου ο Βρετανός
υπουργός τάχθηκε αναφανδόν και με σκληρή γλώσσα υπέρ της γεωγραφικής
ομοσπονδίας λέγοντας στον Αρχιεπίσκοπο ότι στόχος του στις νέες συνθήκες
θα έπρεπε να είναι ο περιορισμός της υπό τον τουρκικό έλεγχο περιοχής.

Σε σχέση με το πραξικόπημα στην Κύπρο τα έγγραφα παρουσιάζουν τη βρετανική
κυβέρνηση γνήσια ενοχλημένη με ανάλογες δηλώσεις αλλά σε κρίσιμα σημεία
φαίνεται αιχμαλωτισμένη στην Ουάσινγκτον.

Όταν στις 18 Ιουλίου ο Κίσινγκερ με μήνυμα του επέκρινε με αυστηρές
παρατηρήσεις τη βρετανική πλευρά για το ότι είχε ετοιμάσει ένα προσχέδιο
ψηφίσματος για το Συμβούλιο Ασφαλείας υπέρ του Μακαρίου και εναντίον των
Ελλήνων αξιωματικών, ο Κάλαχαν απάντησε σε απολογητικό ύφος φθάνοντας στο
σημείο να πει ότι εγκαταλείπεται η προσπάθεια.

Εξάλλου έγγραφο της 16ης Αυγούστου αναφέρεται σε πληροφορίες ότι η
ελληνική κυβέρνηση μελετούσε την αποστολή, σε σχηματισμό νηοπομπής, από
την Κρήτη στην Κύπρο, μιας μεραρχίας και ότι το Λονδίνο και η Ουάσινγκτον
προειδοποίησαν τον Κωνσταντίνο Καραμανλή ότι ήταν εναντίον μιας τέτοιας
ενέργειας και δεν ήσαν διατεθειμένοι να εγγυηθούν αεροπορική προστασία
έναντι της τουρκικής αεροπορίας.

http://www.in.gr/news/article.asp?lngEntityID=590780&lngDtrID=244

Οι 46 νεκροί και 59 αγνοούμενοι της ΕΛΔΥΚ το 1974

16η ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1974-Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΕΛΔΥΚ-Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

16 Αυγούστου 1974: η ιστορική μάχη της ΕΛ.ΔΥ.Κ.

ΚΥΠΡΟΣ 1974- ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ...ΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΜΝΗΜΕΣ
ΕΛΔΥΚ: ΟΙ ΗΡΩΕΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

Σωτήρης Σταυριανάκος, ο ήρωας της Κύπρου

ΚΥΠΡΟΣ 1974: ΤΟ ΑΠΟΡΡΗΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΕΛΔΥΚ

 

ΕΘΝΙΚΟ FORUM (ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ)

 

 ΕΘΝΙΚΟ FORUM - Εγγραφή σε RSS